Tựa gốc: "In Pursuit of the Bitcoin God"
Tác giả: Benjamin Wallace
Người dịch: ChainCather, Riley
Ghi chú của biên tập viên: Bài viết này được trích từ "The Mysterious Mr. Satoshi Nakamoto: Fifteen Years of Deciphering the World of Encryption and the Genius Behind the Scenes" của Benjamin Wallace. Benjamin Wallace, một trong những nhà báo đầu tiên đưa tin về Bitcoin, đã dành mười lăm năm để tiến hành các cuộc điều tra chuyên sâu, từ phân tích kỹ thuật, nhận dạng phong cách đến theo dõi xuyên biên giới, nhằm mục đích khám phá bộ mặt thật của Satoshi Nakamoto. Cuối cùng, các manh mối chỉ ra một lập trình viên ngoài bảy mươi tuổi, James A. Donald. Tuy nhiên, sau khi gặp và nói chuyện với Donald, Wallace đã quyết định dừng bút và từ bỏ việc điều tra Satoshi Nakamoto.
TL, DR:
Tác giả lần đầu tiên đưa tin về Satoshi Nakamoto vào năm 2011. Sau 15 năm điều tra và tìm kiếm, tác giả hiện tin rằng mình đã giải quyết được bí ẩn.
Sahil Gupta đã gửi email cho tôi và tiết lộ rằng ông suy đoán rằng Musk "rất có thể" chính là Satoshi Nakamoto. Sahil tin rằng công chúng đã sẵn sàng chấp nhận Satoshi Nakamoto và Musk là cùng một người. Ông tuyên bố "chắc chắn 99%" và cho rằng những nghi ngờ bên ngoài là do "thành kiến chống lại Musk".
Tác giả mô tả chi tiết về cách Satoshi Nakamoto tạo ra Bitcoin. Sau khi Gavin Andresen thông báo với CIA rằng ông sẽ giải thích về Bitcoin nhưng không nhận được phản hồi, Satoshi Nakamoto đã nghỉ hưu hoàn toàn vào năm 2011, chỉ để lại một bài đăng trên diễn đàn bị nghi ngờ và không bao giờ xuất hiện trở lại.
Tác giả phát hiện ra rằng từ thành ngữ “hosed” của Satoshi Nakamoto chỉ xuất hiện bốn lần trong danh sách gửi thư Bitcoin ban đầu, hai trong số đó đến từ người đặt câu hỏi đầu tiên là James Donald, trở thành dấu vân tay ngôn ngữ chính để xác định danh tính của ông.
Tác giả đã khóa James Donald thông qua nhiều manh mối, nhưng khi bị thẩm vấn, nghi phạm hàng đầu của Satoshi Nakamoto chỉ kết thúc cuộc trò chuyện bằng câu "không thể tiết lộ".
Có lẽ một ngày nào đó, trí tuệ nhân tạo có thể giúp chúng ta xác nhận danh tính của Satoshi Nakamoto. Nhưng trừ khi chính phủ giải mật một số bí mật không lường trước được, nếu không, chúng ta có thể sẽ không bao giờ biết được danh tính thực sự của ông ta ngoài mọi nghi ngờ hợp lý
Nếu Satoshi Nakamoto—nhà phát minh ẩn danh của Bitcoin—là người mà tôi nghi ngờ, ông ta sẽ không bao giờ thừa nhận điều đó. Có thể anh ấy thậm chí không muốn nói chuyện với tôi. Để gặp anh ấy, tôi phải bay 20 tiếng và lái xe thêm 8 tiếng nữa. Nhưng tôi phải cố gắng nói chuyện trực tiếp với anh ấy.
Vào mùa xuân năm 2011, Satoshi Nakamoto biến mất. Lần đầu tiên tôi nghe về anh ấy là vào mùa hè năm đó khi tôi viết một trong những bài viết chuyên sâu đầu tiên về Bitcoin cho một tạp chí. Loại tiền tệ này nằm ngoài phạm vi quản lý của chính phủ và hệ thống ngân hàng. Mười hai năm đã trôi qua, người sáng lập ra Bitcoin vẫn còn là một ẩn số, và khối tài sản hàng chục tỷ đô la của ông vẫn không thay đổi. Chưa bao giờ trong lịch sử khoa học, có ai đó tạo ra một công nghệ mang tính cách mạng mà không nhận công lao hoặc kiếm được một xu nào từ nó.
Những người có đức tin không thể tôn thờ một cơ thể bằng xương bằng thịt, vì vậy họ đã tạo cho bút danh này một hào quang huyền thoại. Năm 2022, Kanye West bước ra khỏi chiếc xe hơi sang trọng ở Beverly Hills, đội chiếc mũ bóng chày in dòng chữ "Satoshi Nakamoto"; Budapest dựng bức tượng đồng đầu tiên của Satoshi Nakamoto - một hồn ma đội mũ trùm đầu; một nhóm người theo chủ nghĩa tự do đã mua lại con tàu du lịch đã nghỉ hưu "Satoshi Nakamoto" và tuyển dụng cư dân để thành lập xã hội có chủ quyền Bitcoin đầu tiên; nhiều chuyên gia công nghệ đã kêu gọi trao giải Nobel cho ông.
Khi tôi lần đầu đưa tin về Satoshi Nakamoto vào năm 2011, tôi không bao giờ nghĩ rằng danh tính của ông vẫn là một bí ẩn chưa có lời giải sau hơn một thập kỷ. Kể từ đó, vô số nỗ lực "tiết lộ bí mật" đã thất bại, thậm chí một số còn trở thành trò hề. Năm 2014, Newsweek tự tin xác định danh tính kỹ sư hệ thống người California Dorian Nakamoto, gây ra cuộc phong tỏa nhà riêng của ông trên phương tiện truyền thông trong nhiều ngày. Ngay cả chương trình "60 Minutes", với nguồn lực hàng đầu, cũng tỏ ra bất lực và gọi nhiệm vụ này là "bất khả thi". Nhưng vào lúc này, tôi chắc chắn rằng mình đã giải được câu đố.
Tôi hơi lo lắng. Người đàn ông này đã cố gắng hết sức để che giấu dấu vết của mình, và điều tôi phát hiện ra thật đáng lo ngại - anh ta không giống như những gì Satoshi tưởng tượng. Ông ta nhiều lần tự gọi mình là "kẻ nguy hiểm" và giấu súng trong nhà.
Ông cũng sở hữu ít nhất bốn bất động sản ở hai châu lục. Tôi đã nghĩ rằng anh ta đang trốn ở đâu đó trên Đảo Lớn của Hawaii, nhưng vào mùa hè năm 2023, manh mối đã dẫn đến một thị trấn nhỏ ven biển ở bờ biển phía đông của Úc.
Trong lúc lo lắng về chuyện này, tôi đã ăn tối với chị gái mình. Bà đã là nhà sản xuất tin tức truyền hình trong 20 năm và có mặt trong chương trình "48 Hours" khi FBI đột kích vào nhà của "kẻ đánh bom trường đại học". Cô ấy gợi ý tôi nên mang theo lực lượng an ninh chuyên nghiệp, mặc áo chống đạn và thông báo trước cho cảnh sát địa phương. "Cảm ơn", tôi lẩm bẩm.
Đêm đó cô ấy nhắn tin cho tôi: "Em không ngủ được, không biết tại sao." Lúc đó là 4:09 sáng. "Hai gợi ý: Nếu mục tiêu ra ngoài, hãy cố gắng chặn anh ta ở nơi công cộng; tốt nhất là sắp xếp ai đó quay video từ xa để giữ bằng chứng."
Có thể là Elon Musk không?
Vào đêm giao thừa năm 2021, tôi nhận được một email trong hộp thư của mình với tiêu đề “Những manh mối mới về Satoshi Nakamoto”.
Kể từ khi viết những báo cáo đầu tiên về Bitcoin, loại email này đã xuất hiện theo thời gian.
Người gửi, Sahil Gupta, đã đăng một bài blog cách đây bốn năm suy đoán rằng Musk "rất có thể" là Satoshi Nakamoto. Lần này, ông đã đưa ra "bằng chứng" mới: cuộc trò chuyện với chánh văn phòng của Musk là Sam Taylor. Nội dung không rõ ràng nên tôi không phản hồi.
Hai ngày sau, các lập luận chi tiết của Gupta được gửi đến cùng một địa chỉ email. Các lập luận có thể mơ hồ hoặc mang tính chuyên môn. Tôi quyết định trả lời. Sahil kể với tôi rằng vào năm 2015, khi anh còn là sinh viên đại học Yale, anh đã thực tập tại nhà máy tên lửa SpaceX. Musk đến văn phòng ba ngày một tuần và hai người thường gặp nhau ở hành lang. Sahil chuyên ngành khoa học máy tính và luận văn tốt nghiệp của anh đề xuất một loại tiền kỹ thuật số của ngân hàng trung ương có tên là "Federal Coin", trong đó anh cảm ơn "Satoshi Nakamoto, một huyền thoại thực sự".
Trong quá trình nghiên cứu cho bài báo của mình, ông đã đọc rất nhiều tài liệu về tiền điện tử, bao gồm cả sách trắng chín trang của Satoshi Nakamoto. Ông nhận thấy cách lựa chọn từ ngữ của Nakamoto rất giống với Musk: cả hai đều sử dụng những cách diễn đạt như "cấp độ lớn" và "đẫm máu". Satoshi đã nói về tiền một cách trừu tượng, giống như Musk đã làm khi còn làm việc tại PayPal. Ngoài ra, cả hai đều thành thạo ngôn ngữ C++ và mật mã. Sahil bắt đầu tự hỏi: Liệu cha đẻ của Bitcoin có phải đã ẩn mình dưới ánh đèn sân khấu suốt thời gian qua không?
Sau khi tốt nghiệp, Sahil đã cố gắng làm việc cho Musk. Sau khi gửi nhiều email giới thiệu bản thân, ông đã nhận được cuộc phỏng vấn qua điện thoại với Chánh văn phòng Taylor.
Cuối buổi phỏng vấn, anh đã lấy hết can đảm để hỏi: "Elon có phải là Satoshi Nakamoto không?"
Sahil nhớ lại: "Tyler im lặng trong 15 giây, rồi nói: 'Tôi có thể nói gì đây?'" Anh coi đây là một manh mối quan trọng. Cùng năm đó, ông viết một bài báo có tựa đề "Elon Musk có thể đã phát minh ra Bitcoin", lập luận rằng cộng đồng Bitcoin cần sự trở lại của người sáng lập. Bất chấp lời phủ nhận của Musk trên Twitter (“Tin sai sự thật. Một người bạn đã tặng tôi một ít Bitcoin cách đây vài năm, nhưng tôi không biết nó ở đâu”), Sahil vẫn tin vào lý thuyết của mình.
Ông đã trích dẫn thêm "bằng chứng": Nhà đồng sáng lập PayPal Luke Nosek đã từng nói rằng ý định ban đầu của công ty là tạo ra một loại tiền tệ độc lập với các ngân hàng; Satoshi Nakamoto và Musk đều có thói quen chừa ra hai dấu cách sau dấu chấm; Musk thường xuyên ra vào Sân bay Van Nuys, và địa chỉ IP vô tình bị tiết lộ trong một email Bitcoin ban đầu nằm ở phía bắc Los Angeles; những nhà phát triển ban đầu nhận xét rằng Satoshi Nakamoto là "kẻ chuyên quyền", và Musk cũng vậy.
Cuối năm 2021, Musk vừa được tạp chí Time bầu chọn là Nhân vật của năm, SpaceX đã kết nối thành công với Trạm vũ trụ quốc tế và ông thậm chí còn nói đùa về Dogecoin trên Twitter (đồng tiền này sau đó đã tăng vọt rồi lại giảm mạnh). Sahil tin rằng công chúng đã sẵn sàng chấp nhận Satoshi Nakamoto và Musk là cùng một người.
Ông tuyên bố "chắc chắn 99%" và cho rằng sự nghi ngờ của thế giới bên ngoài là do "thành kiến chống lại Musk".
"Nhưng Musk không khiêm tốn, tại sao lại phủ nhận điều đó?"
Giải thích của Sahil là: "Các doanh nghiệp cần tiếp thị, nhưng Bitcoin thì khác. Bí ẩn về những người sáng lập ẩn danh ban đầu đã khiến nó trở nên mạnh mẽ và nhanh hơn - đây chính là nơi Musk thông minh."
Tôi không dám khẳng định Sahil đúng hay không, nhưng tôi có thể hiểu được nỗi ám ảnh của anh ấy. Vào thời điểm đó, giá của một đồng Bitcoin đã tăng vọt lên gần 70.000 đô la và tổng giá trị thị trường của nó vượt quá 1 nghìn tỷ đô la. El Salvador đã công nhận đây là tiền tệ hợp pháp. Bí ẩn về danh tính của Satoshi Nakamoto có vẻ không quan trọng vào năm 2011, nhưng nó vẫn là một bí ẩn cho đến ngày nay.
Nửa năm sau, tôi nghỉ việc và dành hết tâm trí cho bí ẩn đã làm tôi đau đầu hơn một thập kỷ này.
Nhà sáng lập mất tích
Trong bài báo này, Satoshi Nakamoto đã mô tả một loại tiền tệ mới - loại tiền này chạy trên một mạng lưới máy tính tình nguyện và dựa trên một sổ cái công khai minh bạch được toàn bộ mạng lưới duy trì, thay vì một hệ thống hồ sơ cho vay của ngân hàng hoặc chính phủ. Satoshi đã đưa vào một liên kết đến bản mô tả chính thức chi tiết hơn — bản này sau này được gọi là Sách trắng Bitcoin.
Một số thành viên trong danh sách gửi thư đã cung cấp phản hồi về phần mềm do Satoshi Nakamoto viết và ông đã sẵn sàng chấp nhận. “Cảm ơn câu hỏi của bạn,” anh ấy viết trong email. “Cách tiếp cận của tôi thực ra hơi ngược lại một chút: Tôi phải viết tất cả mã trước, đảm bảo mọi vấn đề được giải quyết, rồi sau đó quay lại viết bài báo.” Vào đầu tháng 1 năm 2009, Satoshi Nakamoto đã phát hành phiên bản đầu tiên của Bitcoin trên nền tảng mã nguồn mở SourceForge. Theo những người tham gia ban đầu, chỉ có 127 lượt tải xuống vào ngày đầu tiên.
Nhiều người dùng đầu tiên là các lập trình viên tin rằng "đồng tiền này cần được nâng cấp gấp". Tiền giấy có thể phai màu, nhăn, rách và bị nhiễm vi khuẩn; nó có mệnh giá cố định, dễ làm giả và khó chuyển với số lượng lớn. Bitcoin bền vững, không thể làm giả và có thể chia theo nhiều cách gần như không giới hạn, và được kỳ vọng sẽ hiện thực hóa lý tưởng về các khoản thanh toán nhỏ trên Internet - bất kỳ số tiền nào cũng có thể được chuyển ngay lập tức trên toàn thế giới.
Là một loại tiền kỹ thuật số được quản lý bởi những cá nhân bình thường, Bitcoin không chịu sự can thiệp của bất kỳ cơ quan quyền lực trung ương nào. Vàng có thể bị tịch thu, tài khoản ngân hàng có thể bị đóng băng, tiền pháp định có thể bị mất giá do các quyết định của ngân hàng trung ương hoặc chịu sự kiểm soát vốn của các nhà độc tài, nhưng Bitcoin không cần phải dựa vào các hệ thống truyền thống này.
Cốt lõi trong sáng tạo của Satoshi Nakamoto là blockchain - một hệ thống ghi chép giao dịch liên tục mở rộng (mua và bán, v.v.). Cứ khoảng mười phút, các bản ghi giao dịch mới nhất sẽ được đóng gói thành các "khối" và liên kết với khối trước đó thông qua các thuật toán toán học phức tạp, khiến việc thay đổi nội dung gần như không thể thực hiện được. Trong tài chính truyền thống, các sổ cái như vậy được các ngân hàng hoặc cơ quan chính phủ quản lý; trong mạng lưới Bitcoin, các sổ cái được lưu trữ và cập nhật tập thể bởi các máy tính của các tình nguyện viên trên toàn thế giới, với mỗi thiết bị chạy phần mềm Bitcoin.
Mặc dù Bitcoin là một dự án mã nguồn mở (một sự hợp tác "mọi người cùng đóng góp"), nhưng vẫn cần có người điều phối. Trong 20 tháng đầu tiên, Satoshi Nakamoto đảm nhận vai trò này. Anh ấy công bố mã, các nhà phát triển khác đề xuất thay đổi và anh ấy tích hợp các phần đã được chấp thuận.
Bốn tháng sau khi nhà phát triển phần mềm Gavin Andresen tham gia dự án Bitcoin, sự tận tụy và thành tựu khoa học máy tính của ông đã giành được sự tin tưởng của Satoshi Nakamoto. Satoshi Nakamoto ban đầu cấp cho Gavin quyền truy cập trực tiếp vào mã nguồn, sau đó thông báo với Gavin vào khoảng tháng 9 năm 2010 rằng ông sẽ bận rộn với các dự án khác và sẽ bàn giao quyền kiểm soát cơ sở mã SourceForge và "khóa cảnh báo" của dự án trong vài tháng tới - khóa này có thể truyền phát các tin nhắn khẩn cấp đến tất cả các thiết bị chạy phần mềm Bitcoin. Đối với các dự án nguồn mở, hai điều này gần giống như "quyền trượng của người lãnh đạo"; từ đó trở đi, Gavin chính thức trở thành nhà phát triển chính của Bitcoin, lãnh đạo một nhóm gồm năm lập trình viên tình nguyện.
Trong những tháng tiếp theo, Satoshi Nakamoto vẫn thỉnh thoảng tham gia các cuộc thảo luận kỹ thuật, nhưng những tương tác cấp cao của Gavin với thế giới bên ngoài dần tạo ra sự xung đột với phong cách ẩn dật của ông. Khi PayPal và Visa đóng băng tài khoản của WikiLeaks, một số người ủng hộ Bitcoin đã ủng hộ việc sử dụng tiền điện tử để hỗ trợ tổ chức gây tranh cãi này. Có người đã hét lên trên diễn đàn BitcoinTalk: "Hãy để họ đến!" Satoshi Nakamoto phản đối một cách nghiêm khắc: "Không! Đừng để họ đến. Dự án cần phải phát triển dần dần để phần mềm có thể được cải thiện đồng bộ. Tôi kêu gọi WikiLeaks không sử dụng Bitcoin... Sự chú ý vào lúc này sẽ hủy hoại chúng ta."
Đối với các phóng viên đưa tin về Bitcoin, Gavin đã trở thành lựa chọn đầu tiên cho các cuộc phỏng vấn. Anh ấy nhẹ nhàng và lý trí, sẵn sàng tiết lộ tên thật của mình, đảm nhiệm vai trò "đại sứ Bitcoin" mà Satoshi Nakamoto chưa từng đảm nhận. Nhưng điều này có vẻ khiến Satoshi bối rối. Vào cuối tháng 4 năm 2011, anh đã gửi một email để nhắc nhở Gavin: "Tôi hy vọng anh sẽ ngừng mô tả tôi như một cái bóng bí ẩn - giới truyền thông sẽ chỉ thổi phồng Bitcoin như một nhãn hiệu của 'tiền tệ chợ đen'."
Đây là email cuối cùng Gavin nhận được. Khi tôi liên lạc với Gavin lần đầu vào tháng 7 cùng năm, anh ấy nói rằng anh ấy đã "không liên lạc với Satoshi Nakamoto trong nhiều tháng". Vào ngày 26 tháng 4, Gavin đã gửi email cho Satoshi Nakamoto để thông báo rằng ông sẽ đến trụ sở CIA (đặt tại Langley, Virginia) để giải thích về Bitcoin cho các nhân viên tình báo, nhưng không nhận được phản hồi. Cùng ngày, Satoshi Nakamoto đã gửi email cho ít nhất một lập trình viên đang cộng tác trong dự án.
Sau đó, anh ta hoàn toàn im lặng. Ngoại trừ một bài đăng trên diễn đàn từ một tài khoản bị nghi ngờ nhiều năm sau đó (rất khó để biết liệu nó có đúng hay không), Satoshi Nakamoto không bao giờ xuất hiện nữa.
Gavin và những nhà phát triển Bitcoin đầu tiên khác đã đạt được một số sự đồng thuận về danh tính của Satoshi Nakamoto. Kênh thứ hai mà Satoshi Nakamoto phát hành sách trắng là trang web của P2P Foundation, một tổ chức phi lợi nhuận lý tưởng chuyên thúc đẩy nhiều loại mạng ngang hàng khác nhau. Ông ghi Nhật Bản là nơi cư trú trong hồ sơ trên trang web, nhưng không ai tin ông thực sự là người Nhật. Tiếng Anh của ông ấy hoàn hảo, với vốn từ vựng tiếng Anh phong phú: trong mã nguồn bitcoin và các bài đăng trên diễn đàn BitcoinTalk, ông ấy ưa chuộng cách viết tiếng Anh như “colour” và “optimise”.
Satoshi Nakamoto bảo vệ danh tính của mình rất chặt chẽ. Khi đăng ký tên miền bitcoin.org, anh ta đã ẩn thông tin thông qua dịch vụ ẩn danh anonymousspeech.com, dịch vụ này cũng được một công ty cho thuê căn hộ ngắn hạn ở Tokyo đăng ký. Dịch vụ này cung cấp cho anh ta một địa chỉ email tại vistomail.com (có thể làm giả thời gian gửi email) và anh ta cũng sử dụng dịch vụ email miễn phí gmx.com. Trong thư từ, ông đã thể hiện sự mơ hồ được rèn luyện cẩn thận: chỉ trả lời những câu hỏi kỹ thuật và tránh hoàn toàn các chủ đề cá nhân.
Phong cách lập trình của ông hơi lỗi thời, cho thấy ông có thể đã lớn tuổi. Ví dụ, ông đã áp dụng "ký hiệu Hungary" - một quy ước đặt tên biến phổ biến trong giới lập trình viên Windows vào những năm 1990.
Gavin tin rằng mã Bitcoin có thể được hoàn thành bởi một nhóm nhỏ hoặc thậm chí chỉ một người. Khi các lập trình viên cộng tác, họ thường thêm chú thích vào mã để giải thích chức năng của lệnh, nhưng có rất ít chú thích như vậy trong phần mềm Bitcoin. Tuy nhiên, một số người đã đặt câu hỏi rằng liệu Bitcoin có hoạt động quá trơn tru trong giai đoạn đầu ra mắt hay không, điều này có vẻ không phải là việc có thể thực hiện một cách độc lập. Ngoài ra, từ "chúng tôi" được sử dụng nhiều lần trong sách trắng, cho thấy rằng "Satoshi Nakamoto" có thể là từ đồng nghĩa với một nhóm hoặc tổ chức.
Satoshi Nakamoto đã được tôn sùng trước khi nghỉ hưu. Vào ngày 16 tháng 4 năm 2011, người dùng BitcoinTalk Wobber đã chỉ ra sự phức tạp của hệ thống kiến thức và hành vi bất thường của mình - ông đã tạo ra một công nghệ mang tính đột phá như vậy nhưng không nhận công cũng không tìm kiếm lợi nhuận và lặng lẽ rút lui. Một số người đã so sánh ông với Zorro, hay David đeo mặt nạ, người chĩa súng cao su vào các ngân hàng và "Goliaths" của chính phủ (một chiến binh khổng lồ trong số người Philistia, ở đây tượng trưng cho sức mạnh áp đảo).
Tên có chứa bất kỳ gợi ý nào không? “Satoshi Nakamoto” có thể được dịch theo nghĩa đen là “Cơ quan Tình báo Trung ương”, có lẽ ngụ ý rằng các cơ quan gián điệp đã tham gia vào sự ra đời của Bitcoin. Ví dụ, Cơ quan An ninh Quốc gia (NSA) có thể đang lập kế hoạch dài hạn: tạo ra một mạng lưới tài chính không được quản lý, được sử dụng cho mục đích phân bổ quỹ gián điệp toàn cầu và làm "mồi nhử" - tiết lộ nơi ở của đối thủ trong các giao dịch mà họ cho là an toàn và cho phép NSA theo dõi họ.
Điều này không hoàn toàn vô lý. Phòng thí nghiệm nghiên cứu Hải quân Hoa Kỳ đã từng phát triển phần mềm ẩn danh "The Onion Router" (TOR), mở đường cho dark web; FBI đã bí mật tung ra dịch vụ liên lạc và điện thoại di động được mã hóa ANOM, bị các nhóm tội phạm sử dụng sai mục đích và cuối cùng dẫn đến việc bắt giữ hơn 800 người; vào mùa hè năm 1996, bộ phận mật mã của NSA thậm chí còn xuất bản một tài liệu nội bộ "Cách đúc tiền điện tử ẩn danh" (sau này được công khai), nêu chi tiết các nguyên tắc của tiền điện tử.
Một cách giải thích khác chia nhỏ "Satoshi Nakamoto" thành sự kết hợp tên của những gã khổng lồ công nghệ - SAmsung, TOSHIba, NAKAmichi, MOTOrola - cho thấy rằng có một nhóm âm mưu doanh nghiệp đang thao túng mọi thứ. Người dùng Reddit rất sáng tạo khi sắp xếp lại các chữ cái thành những câu vô lý như "Mẹ ơi, con đã tuyên thệ với NSA" hoặc "Vậy là có một người đàn ông đã đi ị".
Dan Kaminsky, một lập trình viên nổi tiếng vào năm 2008 khi phát hiện ra lỗ hổng kỹ thuật có thể phá hủy Internet, tin rằng Satoshi Nakamoto có thể là một nhóm nội bộ của ngân hàng. “Tôi nghi ngờ ông ta là một nhóm nhỏ các tổ chức tài chính,” Dan nói với tôi. “Đó là bản năng của tôi.” Nhưng ông ấy nói thêm rằng danh tính của Satoshi “không phải là yếu tố cần thiết đối với Bitcoin. Bitcoin đã vượt xa Satoshi từ lâu rồi.” Điều này phản ánh quan điểm chính thống: Thiết kế của Satoshi như một thực thể ẩn danh lặng lẽ rời khỏi sân khấu là nền tảng cho tinh thần phi tập trung của Bitcoin—sự biến mất của ông khiến công nghệ này thực sự trở thành một thử nghiệm toàn cầu không cần người lãnh đạo.
“Chúng ta không biết Satoshi Nakamoto là ai”
Tại Hội nghị Bitcoin Miami năm 2022, Satoshi Nakamoto không xuất hiện, nhưng ông ấy lại xuất hiện ở khắp mọi nơi. Sân khấu chính được đặt tên là "Satoshi Nakamoto Hall", và màn hình ở cả hai bên lần lượt chiếu các đoạn văn bản của ông, giống như "Dianetics" của Scientology - nghe có vẻ nhạt nhẽo với người ngoài, nhưng những người tin theo lại coi đó là phương châm.
“Hãy tưởng tượng vàng bị đánh cắp và biến thành chì.”
“Hai mươi năm nữa, khối lượng giao dịch Bitcoin sẽ cực lớn hoặc bằng không.”
“Sự vững chắc của mạng lưới nằm ở tính phi tập trung đơn giản của nó.”
Người sáng lập PayPal và nhà đầu tư mạo hiểm Peter Thiel xuất hiện từ phía bên phải sân khấu và ném một chồng tờ một trăm đô la lên hàng ghế đầu: “Thật điên rồ khi thứ này vẫn hoạt động?” Ông tuyên bố rằng Bitcoin là lời cảnh báo cuối cùng đối với hệ thống tiền tệ hợp pháp và nêu tên “kẻ thù của cuộc cách mạng tiền điện tử” - Warren Buffett, Giám đốc điều hành JPMorgan Chase Jamie Dimon và Giám đốc điều hành BlackRock Group Larry Fink. Thiel gọi những người này là "sự mở rộng của quyền lực nhà nước" và rằng Bitcoin "không có hội đồng quản trị, và chúng ta thậm chí còn không biết Satoshi Nakamoto là ai" - câu cuối cùng đã được ông cố tình nhấn mạnh.
"Chúng ta không biết Satoshi Nakamoto là ai." Năm 2011, ông là một lập trình viên ẩn danh được một nhóm người hâm mộ cuồng nhiệt theo dõi; mười năm sau, ông trở thành "người tạo ra huyền thoại" của một dự án nghìn tỷ đô la, với Bitcoin trở thành tài sản lớn thứ chín trên thế giới, chỉ đứng sau Tesla về giá trị thị trường và vượt qua Meta. Dù anh ta là ai thì anh ta cũng sở hữu khối tài sản khổng lồ. Nhà khoa học máy tính Sergio Demian Lerner ước tính thông qua phân tích các blockchain ban đầu rằng số Bitcoin mà Satoshi Nakamoto nắm giữ có giá trị khoảng 40 tỷ đô la vào thời điểm đó (ngày nay còn cao hơn), khiến ông trở thành người giàu nhất trong Bitcoin.
Vào mùa xuân năm 2021, khi sàn giao dịch tiền điện tử Coinbase lên sàn, bản cáo bạch mà sàn này đệ trình lên Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Hoa Kỳ đã liệt kê "việc tiết lộ danh tính của Satoshi Nakamoto" là một yếu tố rủi ro. Không khó để hình dung ra cuộc khủng hoảng tiềm tàng: nếu Satoshi Nakamoto bị chứng minh là điệp viên, phần tử cực đoan hoặc tội phạm tài chính của một quốc gia, tính hợp pháp của Bitcoin có thể sụp đổ. Nhưng cộng đồng Bitcoin đã coi bí ẩn này là một thiết kế cần thiết — sự phi tập trung đòi hỏi một “sự ra đời thuần túy”. Không cần một người cụ thể, chúng ta vẫn có thể tránh được sự chia rẽ do tranh chấp về danh tính người sáng lập và đạt được sự chấp nhận rộng rãi ở mức độ lớn nhất có thể.
Do đó, bút danh "Satoshi Nakamoto" đã được xác lập. Mặc dù một số người tin rằng ông trốn để trốn thuế hoặc để tự bảo vệ mình, nhưng quan điểm chính thống lại miêu tả ông là một "người tử vì đạo". Những tín đồ nhiệt thành nhất coi việc hỏi về danh tính của nó là một sự báng bổ, giống như việc hỏi một tín đồ Scientology về sự tồn tại của Xenu.
Nhưng nếu cha đẻ của Bitcoin là một kẻ xấu thì sao?
Vào mùa hè năm 2022, tôi đã dán một bảng tính lên tường văn phòng của mình, trong đó liệt kê hơn một trăm ứng cử viên được đề xuất là Satoshi Nakamoto. Hầu hết các ứng cử viên hàng đầu đều thuộc giới cypherpunk, và tên của họ đã được đề xuất là ứng cử viên cho Satoshi Nakamoto nhiều lần trong nhiều năm qua. Ngoài ra còn có một số cái tên ít người biết đến từ các lĩnh vực lân cận như toán học, mật mã và kinh tế. Một số là lập trình viên đã tham gia vào dự án phần mềm Bitcoin ban đầu. Những người khác lại là người sáng tạo ra các loại tiền điện tử mới. Nhiều người chỉ là những người thông minh nổi tiếng: Bill Gates, Steve Jobs, Elon Musk.
Trong nhiều năm, Nick Szabo, Adam Back và Hal Finney được coi là những ứng cử viên hàng đầu. Szabo là một lập trình viên ủng hộ tiền tệ phi tập trung nhiều năm trước khi Bitcoin xuất hiện. Ông đã hình thành nên tiền thân của Bitcoin có tên là "Bit Gold" vào cuối những năm 1990. Ông sở hữu các kỹ năng kỹ thuật cần thiết và phong cách viết của ông có nhiều điểm tương đồng với Satoshi Nakamoto. Nhưng ông luôn phủ nhận mình là Satoshi Nakamoto, và không có bằng chứng chắc chắn nào liên hệ ông với Satoshi Nakamoto hay sự phát triển ban đầu của Bitcoin. Ngoài ra, Adam Back, người được nhắc đến trong sách trắng Bitcoin với tư cách là người tạo ra Hashcash, một tiền thân khác của tiền điện tử, có một địa chỉ email là một trong những người đầu tiên được Satoshi Nakamoto liên hệ. Ông cũng phủ nhận mình là Satoshi, và phong cách viết của ông không nhất quán như Szabo. Hal Finney là một lập trình viên và nhà mật mã học huyền thoại, người đã nhận được giao dịch Bitcoin đầu tiên từ Satoshi Nakamoto. Nhưng Finney cũng phủ nhận mình là Satoshi Nakamoto. Ông được chẩn đoán mắc ALS vào năm 2009 và tình trạng của ông nhanh chóng xấu đi, cuối cùng khiến ông không thể làm việc. Finney là ứng cử viên mà những người đam mê bitcoin muốn xem nhất nếu Satoshi Nakamoto bị vạch mặt, vì câu chuyện anh hùng bi thảm của ông và hào quang của lòng tốt và lòng nhân từ -- và vì ông đã chết (ông mất năm 2014), nên ông không thể tạo ra tin tức mờ ám bằng những hành động hoặc mối quan hệ mờ ám.
Cộng đồng Bitcoin luôn phản đối cuộc điều tra về danh tính của Satoshi Nakamoto. Mùa thu năm ngoái, khi một bộ phim tài liệu của HBO xác định Peter Todd, một lập trình viên máy tính người Canada theo chủ nghĩa tự do và là người đam mê tiền điện tử, là ứng cử viên có khả năng nhất, cộng đồng Bitcoin không chỉ phản ứng bằng sự hoài nghi mạnh mẽ về kết luận của bộ phim tài liệu mà còn tức giận trước ý tưởng thực hiện một dự án như vậy. Ông đã có những đóng góp có giá trị và mong muốn được ẩn danh của ông nên được tôn trọng. Điều quan trọng không phải là con người, mà là ý tưởng và mã lệnh.
Nhưng Satoshi đã công bố phát minh của mình ở nơi công cộng, vì vậy tôi nghĩ việc tìm hiểu xem ai đã công bố phát minh đó và tại sao là điều hợp lý.
Tôi đã cẩn thận phân loại 60.000 từ mà Satoshi Nakamoto để lại. Văn phong của ông giản dị và trong sáng, hiếm khi tiết lộ quan điểm cá nhân hoặc làm nổi bật tính cách của ông. Bất cứ khi nào tôi bắt gặp một phong cách độc đáo nào đó, tôi lại thêm nó vào "Thư viện phong cách Satoshi Nakamoto" - danh sách này cuối cùng đã tích lũy được hơn 200 từ và cụm từ đặc biệt. "Chăn ướt", "ngọt ngào" và "đánh đập".
Tôi đã viết một chương trình máy tính có tên là "Satoshitizer" có thể duyệt các bài viết đã lưu trữ của nhiều người bị nghi ngờ là "Satoshi Nakamoto", quét chúng để tìm các thuật ngữ Satoshi Nakamoto và tạo các bảng thống kê. Tôi có thể ngay lập tức xếp hạng các hồ sơ bằng hàng chục tiêu chí, bao gồm người dùng thuật ngữ Satoshi, người dùng thuật ngữ tiền điện tử và người thảo luận về các công cụ phần mềm được Satoshi sử dụng.
Một ngày cuối tháng 4 năm 2023, tôi thấy mình đang nghĩ về một từ mà tôi thấy trong bài viết của Satoshi Nakamoto: hosed.
Do phong cách viết của Satoshi có xu hướng loại bỏ tính cách hoặc mối liên hệ với bất kỳ bối cảnh cụ thể nào nên từ "hosed" trở nên nổi bật. Gần đây tôi không nghe thấy thuật ngữ này nữa, nó có nghĩa là vặn vẹo hoặc phá vỡ, và tôi liên tưởng nó với trò lướt sóng hay tiếng lóng của hội sinh viên những năm 90.
Tôi xem lại dữ liệu đã lưu trữ của mình, cẩn thận ghi chú lại mọi trường hợp sử dụng từ này. Trong danh sách gửi thư Metzdowd, từ “hosed” đã được sử dụng tổng cộng bốn lần trong ba năm trước ngày 31 tháng 10 năm 2008, khi Satoshi Nakamoto lần đầu tiên công bố sách trắng Bitcoin. Hai trong số đó là của cùng một người: James A. Donald.
Mặc dù Donald không tham gia thảo luận công khai về Bitcoin, nhưng ông đã có cái nhìn thoáng qua về lịch sử ban đầu của Bitcoin với tư cách là người đầu tiên trả lời Satoshi Nakamoto trong danh sách gửi thư. Vào thời điểm đó, ông đã nêu ra những câu hỏi kỹ thuật về khả năng mở rộng của Bitcoin và rút lui khỏi cuộc thảo luận sau nhiều vòng trao đổi với Satoshi Nakamoto. Anh ấy chỉ là một trong số nhiều người theo chủ nghĩa mật mã quan tâm đến tiền kỹ thuật số.
Vào thời điểm đó, Donald chỉ được xếp hạng 42 trong bảng tính nghi phạm của tôi. Anh ta không chỉ kém xa ba ứng cử viên được ưa chuộng nhất mà lý do anh ta được chọn chỉ giới hạn ở danh tính là một cypherpunk và người theo chủ nghĩa tự do, người thành thạo lập trình C++. Nhưng bị thu hút bởi sự trùng hợp của từ "hosed", tôi đã kiểm tra lại danh sách các từ ít phổ biến do "Satoshi Fingerprint Analyzer" tạo ra để cố gắng xác minh xem Donald có sử dụng các cách diễn đạt hiếm khác theo phong cách Satoshi hay không.
Đúng như mong đợi. Trong tập hợp các nghiên cứu kéo dài hai thập kỷ của tôi, Donald là người duy nhất sử dụng từ “fencible”—một từ chỉ xuất hiện một lần trong các tác phẩm của Satoshi với tên gọi “non-fencible”. Điều gây sốc hơn nữa là Donald đã sử dụng thuật ngữ này từ bài phát biểu vào tháng 10 năm 1998 trên danh sách gửi thư Cypherpunks. Não tôi bắt đầu rung lên hồi chuông báo động. Mặc dù "fence" là một động từ có nghĩa là bán hàng hóa bị đánh cắp là một thuật ngữ lóng phổ biến, nhưng dạng tính từ "fencable" lại rất hiếm. Kết quả tìm kiếm trên Google chỉ đưa ra một vài kết quả, và thậm chí khi tôi tìm kiếm trong cơ sở dữ liệu lịch sử của tờ New York Times gồm 13 triệu bài viết có từ năm 1857, từ này cũng không xuất hiện trong bất kỳ bối cảnh liên quan nào.
Không giống như các thuật ngữ thông thường trong lĩnh vực tiền kỹ thuật số hoặc mật mã như "bên thứ ba đáng tin cậy" hoặc "bằng chứng không kiến thức", "fencible" và "hosed" không phải là thuật ngữ chuyên môn trong khoa học máy tính hoặc mật mã. Chúng giống như dấu vân tay phản ánh phong cách ngôn ngữ của một người hơn.
Tôi bắt đầu tìm hiểu sâu hơn về Donald. Sự hiện diện trực tuyến của ông không ổn định: nhiều trang web khẳng định ông là người Canada, nói rằng ông đã chết và chỉ ra rằng "James A. Donald" không phải là tên thật của ông. Mặc dù anh hiếm khi tiết lộ thông tin cá nhân trong các bài đăng của mình, nhưng vẫn có nhiều thông tin chi tiết được đưa ra. Ông đến từ Úc nhưng đã sống ở Thung lũng Silicon trong một thời gian dài. Tương tự như Satoshi Nakamoto, đôi khi ông viết theo chính tả của Mỹ và đôi khi sử dụng chính tả của Khối thịnh vượng chung.
Ở cấp độ tư tưởng, Donald kết hợp chủ nghĩa tự do cực đoan (về cơ bản là chủ nghĩa vô chính phủ - tư bản) với niềm tin cuồng tín vào sức mạnh biến đổi của mật mã. Năm 1996, ông viết: "Đây là kế hoạch của chúng ta, các bạn ạ - chúng ta sẽ sử dụng toán học tiên tiến để phá hủy bộ máy nhà nước. Cách để thực hiện điều này là thay thế cấu trúc hệ thống doanh nghiệp hiện tại bằng các cơ chế mật mã, tạo cho nhiều người cơ hội trốn tránh và chống lại thuế hơn". Ông đã thể hiện sự quan tâm đặc biệt đến tiền kỹ thuật số. Năm 1995, ông dự đoán rằng "cuối cùng mọi người sẽ bỏ qua ngân hàng và chuyển tiền trực tiếp". Từ năm 2006 đến năm 2009, Donald đã sử dụng nhiều thuật ngữ tiền điện tử theo phong cách Satoshi trên danh sách gửi thư Metzdowd hơn bất kỳ người tham gia nào khác.
Khi xem xét phong cách lập trình của ông, người ta phát hiện ra rằng Donald đã quảng bá một phần mềm mã hóa truyền thông có tên là "Crypto Kong" vào cuối những năm 1990. Phần mềm này được viết bằng cùng ngôn ngữ C++ với Bitcoin. Mã nguồn thu được thông qua Internet Archive cho thấy Crypto Kong và Bitcoin có nhiều điểm tương đồng: cả hai đều hỗ trợ hệ thống Windows; cả hai đều sử dụng phương pháp đặt tên Hungary được Satoshi Nakamoto ưa chuộng; phân vùng mã sử dụng dấu gạch chéo bắt mắt; và cả hai đều sử dụng mật mã đường cong elip để tạo cặp khóa công khai và riêng tư.
Hãy tìm hiểu sâu hơn về thông tin cá nhân và phát hiện ra rằng Donald sinh năm 1952 và hiện đã hơn 70 tuổi, điều này phù hợp với đặc điểm mà các nhà phát triển Bitcoin ban đầu chỉ ra rằng "phong cách viết mã của Satoshi Nakamoto cho thấy ông đã già". Ông không hoạt động trên các nền tảng mạng xã hội chính thống dưới tên thật của mình và ngôi nhà trị giá 2,8 triệu đô la ở Palo Alto cùng bất động sản trị giá 400.000 đô la ở Austin của ông đều bị làm mờ trên Google Street View (tính năng này yêu cầu phải nộp đơn chính thức lên Google hoặc có thẩm quyền nội bộ như một trong những người con trai của Donald làm việc tại Google). Thật khó để tìm thấy ảnh của ông trên các kênh công cộng. Tương tự như Satoshi Nakamoto, ông sử dụng tài khoản email riêng tư của Thụy Sĩ Proton Mail và điều hành một blog ẩn danh "Nhật ký của Jim". Ông mô tả mình là đã "sống ẩn dật trong một thời gian dài". Các manh mối đã khớp vào nhau như bánh răng.
Khi xem xét lại tầm quan trọng của Donald với tư cách là người phản ứng đầu tiên tại thời điểm này, Satoshi Nakamoto vào năm 2008 đã hiện ra trong tâm trí tôi: ông đã công bố công trình tuyệt vời của mình ra thế giới nhưng không ai quan tâm, vì vậy ông đã tự mình chỉ đạo và diễn xuất những nghi ngờ về mặt kỹ thuật, điều này vừa thúc đẩy thảo luận vừa tạo ra thông tin sai lệch.
Và blog của ông đã tiết lộ thêm nhiều manh mối: Vào đêm ngày 31 tháng 10 năm 2008, Donald đang chú ý chặt chẽ đến cuộc khủng hoảng tài chính. Bài đăng trên blog ngày 11 tháng 10 của ông có tựa đề “Nguồn gốc của cuộc khủng hoảng” bắt đầu bằng lời khẳng định rằng “gói cứu trợ sẽ thất bại”, trong khi tiêu đề của tờ Times được niêm phong trong khối Bitcoin Genesis là “Bộ trưởng Tài chính sẽ thực hiện kế hoạch cứu trợ thứ hai”.
Nhiều manh mối khác xuất hiện: Donald sở hữu nhiều bất động sản ở Hawaii. Vào ngày 19 tháng 6 năm 2008 (vài tháng trước khi Satoshi Nakamoto công bố phát minh của mình với thế giới), tờ Honolulu Star-Telegram đã đăng cáo phó của cựu chiến binh Thế chiến thứ II “Satoshi Nakamoto”, người đã qua đời ở tuổi 84. Đây có phải là hành vi đánh cắp danh tính để tìm kiếm bí danh không?
Mặc dù "James" hiếm khi tiết lộ danh tính của mình, nhưng quỹ đạo tư tưởng của ông có thể nhận thấy rõ ràng qua các bài đăng trên blog của ông: ông là một người theo chủ nghĩa cực tả trong những năm đầu đời và gia nhập tổ chức Trotskyist Spartacus League khi mới 15 tuổi, nhưng sau đó đã rời đi vì "vỡ mộng với nền dân chủ có sự tham gia của người dân và không có thiện cảm với nền dân chủ đại diện". Năm 17 tuổi, ông gia nhập các tổ chức xã hội chủ nghĩa vô chính phủ và Maoist, "chỉ vì hai phe phái này bị những người theo chủ nghĩa Trotsky ghét nhất." Cuối cùng họ đi đến kết luận rằng quyền sở hữu đồng nghĩa với tự do và chuyển mình thành những người theo chủ nghĩa vô chính phủ - tư bản.
Để xác minh trình độ học vấn của ông, tôi đã liên hệ với một người trong cuộc tại Khoa Vật lý thuộc Đại học Sydney. Giáo sư Bob Hewitt, người tham gia cuộc phỏng vấn, nhớ lại rằng ứng viên đến từ Melbourne "khá phóng khoáng" - khi được hỏi về chỗ ở, Donald tuyên bố rằng anh ta "sẽ ngủ dưới gầm cầu". Mặc dù ông tạo cho mọi người ấn tượng là người "thân thiện nhưng kỳ lạ", luận án tiến sĩ "Giả định về định lý kỳ dị và sự trẻ hóa của vũ trụ" của ông đã bị từ chối vì "không ai có thể hiểu được nó", và cuối cùng ông đã bỏ học.
Con đường sự nghiệp của Donald cho thấy ban đầu ông viết phần mềm cho Apple Computer, sau đó đến Hoa Kỳ để phát triển trò chơi điện tử cho Epyx, rồi chuyển sang lĩnh vực cơ sở dữ liệu. Blog của ông tiết lộ cái nhìn sâu sắc về bản chất của Bitcoin: "Đây chỉ là một hệ thống nguyên mẫu, nhưng nó đang được sử dụng như giải pháp cuối cùng quá sớm". Ông luôn nhìn nhận Bitcoin theo góc độ lịch sử, coi đó là bước đệm hướng tới một tương lai lý tưởng.
Tôi chưa bao giờ đồng tình với giả định phổ biến trong cộng đồng Bitcoin rằng Satoshi Nakamoto hẳn là một người nhân từ. Tôi luôn cảm thấy rằng những người tin vào Bitcoin tôn sùng Satoshi Nakamoto như một nửa người, nửa thần chỉ đang đưa ra những dự đoán hão huyền: họ tưởng tượng rằng ông ấy là người vị tha, khiêm tốn và giản dị, và là một nhà tiên tri du hành từ tương lai để cứu nhân loại. Điều khiến Hal Finney trở thành ứng cử viên hấp dẫn cho vai trò Satoshi Nakamoto là vì ông phù hợp hoàn hảo với hình ảnh lý tưởng này.
Donald thì hoàn toàn khác biệt. Trên blog của mình, ông quảng bá một hệ tư tưởng đen tối mang tên "chủ nghĩa phản động mới" - một xu hướng khiến một số người ở Thung lũng Silicon thích thú. Những người theo chủ nghĩa phản động mới tin rằng xã hội đã bị chiếm đoạt bởi cái mà họ gọi là "Đền thờ" (một nhóm tinh hoa học thuật, truyền thông và quan liêu). Họ coi thường những nỗ lực theo đuổi công lý xã hội và cho rằng từ bỏ nền dân chủ và khôi phục chế độ quân chủ là con đường tốt nhất để nhân loại tiến lên. Biến thể chủ nghĩa phản động mới của Donald được pha trộn với chủ nghĩa Cơ đốc giáo chính thống và sự hoang tưởng thái quá: ông đổ lỗi đại dịch do vi-rút corona gây ra cho một âm mưu của Dòng Tên.
Ngoài những tuyên bố chính trị phức tạp, Donald tiếp tục đưa ra những nhận xét phân biệt chủng tộc, kỳ thị người đồng tính, kỳ thị phụ nữ và nhiều từ ngữ xúc phạm khác. Những lời lẽ gay gắt của ông đã bị cấm trên Slate vào năm 2014 - ngay cả blog có ảnh hưởng lớn ở Thung lũng Silicon này, vốn nổi tiếng với việc chấp nhận thảo luận về các chủ đề cấm kỵ như khoa học IQ, cũng không thể chấp nhận điều đó. Nhưng trong một phạm vi tương đối không bị kiểm duyệt tại Lào, ông công khai ủng hộ việc "đánh phụ nữ vào mông hoặc lưng trên để bắt họ phục tùng" và tuyên bố rằng "hầu hết các cáo buộc hiếp dâm đều là sai sự thật". Donald có lượng người theo dõi đông đảo trong giới blog "thức tỉnh" và cánh hữu cực đoan.
Nếu Donald là Satoshi Nakamoto, thì động cơ của ông ta khi phát hành Bitcoin dưới một bút danh không phải là điều hiển nhiên sao? Ông hy vọng rằng thế giới sẽ chấp nhận phát minh thiên tài này chỉ dựa trên giá trị của nó, thay vì kìm hãm nó vì định kiến về bản sắc. Anh giữ bí mật danh tính của mình không phải vì Bitcoin có thể gây nguy hiểm cho anh, mà vì anh sợ rằng sự tồn tại của anh sẽ gây nguy hiểm cho tương lai của Bitcoin.
Tôi nghi ngờ liệu có ai trong vòng tròn này biết hoặc nghi ngờ Donald là Satoshi Nakamoto hay không. Nếu Satoshi Nakamoto là một công dân bình thường vô hại như "Dorian Nakamoto", thì "tôn trọng quyền riêng tư của Satoshi Nakamoto" ít nhất cũng là một lập trường có thể chấp nhận được; nếu ông ấy là một người bất đồng chính kiến sống dưới một chế độ độc tài, tôi cũng sẵn sàng giữ bí mật này. Nhưng nếu Satoshi Nakamoto thực sự là Donald thì sao? Điều này hoàn toàn làm suy yếu câu chuyện về nhà phát minh ra Bitcoin là "đấng cứu thế tiền điện tử" - một nhân vật thánh thiện đã từ bỏ danh tiếng và tiền bạc để theo đuổi một lý tưởng cao cả hơn. Trong số những người hô hào "tôn trọng quyền riêng tư của Nakamoto", có ai đã biết rằng nếu người sáng tạo ra Bitcoin được chứng minh là một kẻ điên cực hữu, điều đó chắc chắn sẽ gây ra thảm họa quan hệ công chúng. Điều họ thực sự muốn bảo vệ là danh tiếng của hệ thống niềm tin này và giá trị danh mục đầu tư của chính họ? Vào tháng 6 năm 2020, Adam Back, người sáng lập Hashcash (từ lâu đã bị nghi ngờ là Satoshi Nakamoto), đã bóng gió trên Twitter: "Có lẽ chúng ta nên chuẩn bị cắt đứt quan hệ với Satoshi Nakamoto. Để an toàn, tốt nhất là xóa hoàn toàn bút danh này". "Danh tính của Satoshi Nakamoto không liên quan", Ray Dillinger, người từng xem xét mã Bitcoin cùng Hal Finney, đã viết. "Bản thân giao thức tồn tại. Cho dù người tạo ra nó là một nhà độc tài thế giới thứ ba, một người vô gia cư dưới một cây cầu ở Belize, một người Bedouin đang làm việc trên điện thoại di động của mình trong khi cưỡi lạc đà qua Sa mạc Bir Tawil hay một người bán hàng rong ở Nairobi, thì giao thức này không khác gì giao thức do một nhà phân tích mật mã của NSA, một "đội quân troll" do GRU tài trợ, một nhà nghiên cứu bảo mật nổi tiếng hoặc một chuyên gia mật mã tạo ra. "Satoshi Nakamoto" không tồn tại bên ngoài giao thức. Ông ta chỉ là một chiếc mũ được ai đó đội trong quá trình phát triển. Còn việc ai đội chiếc mũ đó - điều đó hoàn toàn không quan trọng". left;">"Tôi biết Satoshi Nakamoto là ai"
Tôi đã viết thư cho James Donald để yêu cầu được phỏng vấn. Vài ngày sau, tôi bất ngờ nhận được thư trả lời của anh ấy. “Email tiện lợi hơn”, Donald viết, nhưng cũng cho biết ông có thể sẵn sàng nói chuyện qua điện thoại hoặc video. Anh ấy cần vài ngày để xác nhận các sắp xếp.
Hai tháng đã trôi qua và Donald vẫn không đồng ý đối thoại trực tiếp. Tôi có nên sang Úc để gặp anh ấy trực tiếp không? Điều khiến tôi nghi ngờ giả thuyết Donald là Satoshi Nakamoto là Satoshi Nakamoto đã thể hiện nhiều cung bậc cảm xúc phong phú trong các lần giao tiếp trước đây. Anh ấy thể hiện lòng biết ơn (“Cảm ơn rất nhiều”), lòng trắc ẩn (“Anh chàng tội nghiệp”), sự khiêm tốn (“Tôi rất xin lỗi”) và sự tự ti (“Tôi giỏi lập trình hơn là viết”). Khi tôi lục lại kho lưu trữ những bài viết của Donald trong nhiều năm qua, cố gắng tìm kiếm một chút cảm thông, biết ơn hay nhiệt tình - thậm chí là một dấu chấm than, một lời xin lỗi, một khoảnh khắc thông cảm hay tình bạn - tất cả những gì tôi thấy chỉ là một sa mạc cảm xúc.
Nhưng trong số tất cả những người theo chủ nghĩa mật mã bị ám ảnh bởi tiền điện tử, chỉ có một người tuyên bố biết danh tính thực sự của Satoshi Nakamoto. “Tôi biết Satoshi Nakamoto là ai,” James Donald đã từng viết trong phần bình luận của một bài đăng trên blog của mình, “và tôi hiểu những tham vọng chính trị và xã hội của ông ấy.” Nếu điều này là sự thật, ông ấy sẽ là người trong cuộc đáng tin cậy duy nhất hiện nay. Tôi quyết định mình phải gặp người này.
Mặc dù Donald đã dành phần lớn sự nghiệp của mình ở California, nhưng ông dường như sở hữu hoặc đã từng sở hữu bất động sản ở Úc. Khi kiểm tra hồ sơ thẩm định giá bất động sản của nhiều bất động sản của ông tại Hoa Kỳ, tôi phát hiện ra rằng vào một thời điểm nào đó vào đầu những năm 2000, địa chỉ đã đăng ký của một bất động sản ở Austin mang tên ông thực ra lại chỉ đến một con phố ở bờ biển đông bắc của Úc. Trong các đánh giá gần đây, bất động sản của ông tại Hoa Kỳ vẫn được đăng ký tại cùng một thị trấn ở Úc, nhưng địa chỉ đã được đổi thành hộp thư bưu điện. Người ta biết rằng vợ ông đã qua đời vào năm 2016 và thông qua "trang web tìm kiếm mộ", tôi đã tìm thấy bức ảnh tấm bia tưởng niệm bà tại nghĩa trang của thị trấn. Năm năm sau, anh ấy đăng một bức ảnh lên blog của mình, bức ảnh này có vẻ như được chụp từ sân thượng: ở phía trước là những chiếc ly và lọ gốm chứa đầy rượu tự làm, và ở phía xa, đường chân trời lốm đốm một vài hòn đảo nhỏ trên mặt biển xanh lấp lánh. Khi so sánh cảnh này với những bức ảnh chụp cảnh biển khác của cùng thị trấn, các đặc điểm địa lý hoàn toàn giống nhau.
Tôi đã liên lạc với thám tử tư Daniel Quinn, người sống trong phạm vi lái xe từ thị trấn ven biển nơi Donald bị tình nghi đang ở. Quinn được cung cấp địa chỉ ngôi nhà và một bức ảnh cũ từ hai mươi năm trước - bức ảnh này, được chụp trên blog trường đại học bỏ hoang của con trai Donald, là hình ảnh gần đây nhất của Donald có thể tìm thấy.
Vài ngày sau, Daniel gửi một báo cáo giám sát. "Sân nhà mọc đầy cỏ dại và bụi rậm. Người này chắc chắn không phải là người yêu hoa." Những bức ảnh chụp ngôi nhà kèm theo bức thư cho thấy một ngôi nhà gỗ cao tầng nằm trên sườn đồi cạnh một cây cọ cô đơn trước nhà, có chung lối đi với hai hộ gia đình khác. Qua thảm thực vật rậm rạp, có thể nhìn thấy một sân hiên bằng gỗ hướng ra Biển San Hô. Mặc dù không gặp James trực tiếp vào ngày hôm đó, nhưng anh đã nhận được tin tốt vài tuần sau đó: Daniel đã thành công trong việc bắt giữ người đàn ông đứng trước cửa. So với những bức ảnh chụp cách đây hai mươi năm, mặc dù tóc và râu của ông đã hoàn toàn bạc trắng, nhưng bộ râu dày, cặp kính gọng kim loại và sống mũi đầy đặn lại hoàn toàn phù hợp với các đường nét trên khuôn mặt của ông. Ba ngày sau, tôi lên chuyến bay tới Úc.
"Tôi có một vấn đề, đó là tôi nói quá nhiều."
Cửa lưới không có chuông nên tôi gõ vào khung cửa phòng James. Cổ họng tôi khô khốc vì căng thẳng. Mặc dù tôi không chắc liệu James có phải là Satoshi Nakamoto hay không, tôi nghi ngờ anh ấy có thể là một phần của danh tính tập thể "Satoshi Nakamoto". Dù sao đi nữa, ông ấy là người duy nhất tôi biết đã công khai tuyên bố biết danh tính thực sự của Satoshi Nakamoto.
Tôi lo lắng không biết anh ấy sẽ đón tiếp tôi thế nào. Rõ ràng James đã phải rất nỗ lực để làm cho mình trở nên khó bị tìm thấy.
Khi tôi bước qua hiên nhà hướng về phía cửa trước, tôi thấy Donald đang ngồi trước máy tính ở phòng khách với tai nghe trên tai. Bài đăng trên blog mới nhất của ông, được đăng cách đây vài giờ, là một bài dài phàn nàn về việc người dân Gruzia (ám chỉ đất nước Georgia) không muốn nhà thờ của họ bị phá hủy hoặc biến thành đền thờ thờ Gaia và đồng tính luyến ái, hoặc chứng kiến những tòa nhà cổ kính, xinh đẹp của họ bị san phẳng và thay thế bằng những thứ quái dị, ma quỷ hậu hiện đại.
Các tổ chức phi chính phủ phương Tây đang cố gắng "đồng tính hóa Gruzia và ném nước này vào máy xay thịt để chống lại Nga".
Gõ vào khung cửa mà không thấy ai trả lời, tôi liền gõ thẳng vào cửa trước. Một lát sau, James mở cửa và bước ra ngoài, mặc chiếc áo sơ mi dài tay màu đỏ và quần lót giữ nhiệt màu đen.
Tôi ngay lập tức bắt đầu giải thích. Tôi đã gửi email cho anh ấy một lần - "Ồ, tôi hiếm khi kiểm tra email của mình", James nói. Tôi nhắc anh ấy về những trao đổi của chúng tôi trong năm qua và về cuốn sách tôi đang viết. Và nói với anh ấy rằng tôi sẽ là người có lỗi nếu không cố gắng hết sức để nói chuyện với anh ấy.
"Tóm lại, tôi không thể nói với anh bất cứ điều gì mà tôi không thể tiết lộ", James nói, giọng anh nhẹ nhàng và có khiếu hài hước thích thú.
Tôi chỉ ra rằng ông ấy đã công khai khẳng định rằng ông biết danh tính của Satoshi Nakamoto và các mục tiêu chính trị xã hội của ông ta. Bạn có thể giải thích rõ hơn được không? "Không, xin lỗi."
"Ờ... anh thực sự biết à? Hay anh chỉ có một sự nghi ngờ mạnh mẽ?"
"Tôi đoán khá đúng là ai, nhưng thực ra—ờ, không chắc lắm."
"Anh có nghĩ là Hal Finney không?""Đó là câu hỏi tôi không thể trả lời."
"Có phải vì anh phải tôn trọng quyền riêng tư của anh ấy không?""Tôi bị cấm tiết lộ bất kỳ thông tin nào cho bất kỳ ai, kể cả bất kỳ điều gì đã được nói ra."
"Có phải vì tôi phải tôn trọng quyền riêng tư của anh ấy không?"
"...có phải vì tôi phải tôn trọng quyền riêng tư của anh ấy không?"
"Có phải vì tôi phải tôn trọng quyền riêng tư của anh ấy không?"
"Tôi James từ chối. "Chúng ta có thể cùng nhau ăn trưa không?" Tôi tiếp tục đề nghị. James mỉm cười. “Này,” anh ấy nói, “Tôi có vấn đề với việc nói quá nhiều, và tôi trở nên nói nhiều hơn sau vài ly rượu, vì vậy chúng ta hãy quên chuyện đó đi.”
Tôi cố gắng tiếp tục cuộc trò chuyện—trao thông tin liên lạc của mình và một cuốn sách cũ tôi đã viết—nhưng câu trả lời của anh ấy trở nên ngắn gọn và hời hợt. "Sống ở đây thật tuyệt vời", tôi nói và chỉ tay về phía quang cảnh biển tuyệt đẹp. "Ừ." James trả lời và cúi đầu. Sau khi nói lời cảm ơn, tôi quay lại và đi xuống đồi.
Không có xét nghiệm DNA nào dành cho Bitcoin
Tôi đã dành mười lăm năm để truy tìm danh tính của Satoshi Nakamoto. Để làm được điều này, tôi đã học lập trình, thuê chuyên gia về máy học, chuyên gia phân tích phong cách và thám tử tư, và đi du lịch 37 giờ chỉ để có một cuộc họp kéo dài ba phút. Tôi chắc rằng không ai bị ám ảnh bởi việc giải quyết bí ẩn này như tôi. Tôi bắt đầu hiểu tại sao Sahil Gupta lại tin rằng Elon Musk chính là Satoshi Nakamoto. Đã đến lúc dừng lại.
Có lẽ một ngày nào đó, trí tuệ nhân tạo có thể giúp chúng ta xác nhận danh tính của Satoshi Nakamoto. Nhưng tại thời điểm này, tôi tin rằng trừ khi chính phủ giải mật một số bí mật chưa lường trước được, chúng ta có lẽ sẽ không bao giờ biết được danh tính thực sự của ông ấy ngoài mọi nghi ngờ hợp lý. Ký ức phai nhạt, nhân chứng qua đời. Không có xét nghiệm quan hệ cha con nào đối với Bitcoin. Để chứng minh Satoshi Nakamoto là ai, người đó phải xuất hiện và hiển thị khóa riêng có liên quan hoặc ít nhất là cung cấp các tài liệu đương thời không giả mạo để hỗ trợ cho tuyên bố này. Theo thời gian, ngay cả khi có manh mối, dấu vết cũng trở nên ngày càng mơ hồ.
Thật nhẹ nhõm khi chấp nhận sự thật này. Tôi vẫn choáng ngợp trước những gì Satoshi tạo ra—nhưng cũng choáng ngợp không kém bởi cách anh ấy biến mất một cách hoàn hảo. Là một ý tưởng không tưởng, Bitcoin không có cơ hội thành công; nhưng với tư cách là một loại tài sản mới nổi, nó đã cho thấy sức sống bền bỉ. Giá đã tăng lên và giảm xuống, đạt mức cao mới, lên tới 109.000 đô la vào tháng 1 năm nay (giảm xuống còn 85.000 đô la tại thời điểm báo chí đưa tin). Fidelity Investments hiện khuyến nghị các nhà đầu tư bán lẻ nên đưa một lượng nhỏ tiền điện tử vào danh mục đầu tư của mình. Sự phổ biến của công nghệ blockchain là không thể ngăn cản.
Satoshi Nakamoto đã trở thành một sự tồn tại mà những người đứng sau ông không bao giờ có thể đạt tới - ý tưởng không cần gánh nặng của xác thịt và lịch sử này cuối cùng sẽ sống mãi mãi.
(Trích từ "Ông Nakamoto bí ẩn: Mười lăm năm khám phá thiên tài đằng sau thế giới mã hóa" của Benjamin Wallace, Crown Publishing, có sẵn vào ngày 18 tháng 3)