Tác giả: David C, Bankless; Người dịch: Deng Tong, Golden Finance
Aave gần đây đã công bố một cải cách kinh tế mã thông báo mới có tính năng mua lại và đây không phải là dự án duy nhất thực hiện sáng kiến này.
Kể từ khi Trump thắng cử, ngày càng nhiều dự án tiền điện tử đã đưa ra các cải cách kinh tế mã thông báo, thông qua chia sẻ doanh thu hoặc mua lại, vì họ tin rằng môi trường pháp lý phù hợp hơn cho các thử nghiệm như vậy. Arbitrum Arbitrum là một công ty đáng chú ý khác đã áp dụng chương trình mua lại, cho thấy khi các dự án tiền điện tử cố gắng tăng lợi nhuận và kiểm soát tốt hơn nguồn cung cấp mã thông báo, họ sẽ chuyển sang triển khai công nghệ TradFi.
Khi những cải cách kinh tế về mã thông báo này được triển khai, một cuộc thảo luận đã nổ ra trên X về việc liệu việc mua lại có phải là cách đúng đắn để củng cố tài sản kỹ thuật số hay không. Những người phản đối coi việc mua lại và đốt cổ phiếu là giải pháp lỗi thời, hạn chế cho TradFi, trong khi những người ủng hộ lại coi đó là sự phản ánh trực tiếp của sự phù hợp giữa sản phẩm và thị trường cũng như sự thống lĩnh thị trường.
Dưới đây, chúng tôi sẽ khám phá cả hai mặt của cuộc tranh luận, xem xét những cạm bẫy khi áp dụng các hoạt động TradFi vào các thị trường mới nổi của chúng tôi và nêu bật một số giải pháp thay thế cho việc mua lại mã thông báo.
Lập luận về việc mua lại mã thông báo
Nhiều giao thức và người dùng coi việc mua lại là tín hiệu trực tiếp về tính nhất quán lâu dài, sự ổn định của doanh thu và tiềm năng tăng trưởng, vì vậy hãy cùng xem xét những lập luận chính ủng hộ hoạt động này.
Niềm tin vào sự phù hợp giữa sản phẩm và thị trường
Những người ủng hộ việc mua lại cổ phiếu bằng mã thông báo cho rằng các kế hoạch phản ánh cam kết về tính bền vững và tăng trưởng doanh thu. Bằng cách mua lại token, nhóm chứng tỏ sự tự tin vào lợi thế cạnh tranh và triển vọng dài hạn của giao thức, điều này có thể củng cố niềm tin của thị trường và định vị giao thức là chủ sở hữu phần lớn token của mình, có khả năng kiểm soát tốt hơn động lực giá.
Việc mua lại đặc biệt được ca ngợi khi giao thức đã có lãi: Quyết định sử dụng một phần doanh thu để mua token của riêng Aave được coi rộng rãi là một biểu hiện quyết định cho sức mạnh, so với các đối thủ cạnh tranh đầu tư mạnh vào khai thác thanh khoản, điều này thường tạo ra lạm phát cao cho token của giao thức và thường chỉ đạt được mức áp dụng khiêm tốn. Trên thực tế, nếu giao thức yêu thích của bạn không mua token của riêng mình, tại sao bạn lại làm vậy?

Mùa cơ bản
Chương trình mua lại có thể hoàn toàn phù hợp với sự thay đổi cơ bản rộng hơn. Trong năm qua, đặc biệt là trong bối cảnh thị trường suy thoái hiện nay, ngày càng nhiều nhà đầu tư có xu hướng nghiêng về các giao thức có thu nhập thực và thanh khoản ổn định. Việc mua lại có thể hỗ trợ cho câu chuyện “mùa cơ bản” này bằng cách giảm nguồn cung lưu hành và cho thấy thu nhập ổn định. Tuy nhiên, nhận thức này chỉ thực sự xuất hiện nếu giao thức đạt được doanh thu đáng kể, khiến quyết định của Aave hấp dẫn hơn so với Arbitrum.
Lập luận phản đối việc mua lại cổ phiếu
Mặt khác, những người chỉ trích việc mua lại cổ phiếu cho rằng cơ chế này chỉ là "làm đẹp" và chỉ tạo ra thanh khoản thoát cho các cổ đông lớn, trong khi các chiến lược khác có thể đạt được mục tiêu tương tự tốt hơn.
Mở rộng đầu tư
Những người chỉ trích cho rằng việc sử dụng quỹ kho bạc để mua lại sẽ chuyển hướng vốn khỏi các hoạt động hiệu quả hơn — mở rộng cung cấp sản phẩm, tăng tính thanh khoản cho các tài sản khác nhau (tức là mua $BTC thay vì token gốc), phân bổ tài sản kho bạc cho DeFi để có lợi nhuận cao hoặc xây dựng quan hệ đối tác chiến lược. Những động thái này thường được coi là mang lại lợi ích hữu hình hơn về lâu dài, củng cố vị thế thị trường của giao thức và cung cấp cho nó nền tảng vững chắc hơn cho các đợt "mua lại" hoặc cải thiện nền kinh tế mã thông báo trong tương lai.
Tiền điện tử không phải là tài chính truyền thống
Trong khi việc mua lại cổ phiếu rất phổ biến trên thị trường chứng khoán — các công ty thường sử dụng tiền mặt hoặc nợ rẻ để mua lại cổ phiếu bị định giá thấp — thì các dự án tiền điện tử lại có động lực khác.
Các token thường bị khóa bởi những người sáng lập và nhà đầu tư ban đầu, do đó, việc mua lại có thể hấp thụ các token trong khi những người trong cuộc rút tiền, vô hiệu hóa tác động của chúng. Ngoài ra, việc liên tục trao quyền sở hữu token có thể làm giảm tác động của bất kỳ đợt mua lại nào, trong khi các thông báo quan trọng về việc mua lại token đôi khi chỉ báo hiệu điểm bán cho người trong cuộc, mang lại ít giá trị cho những người nắm giữ lâu dài.

Có những giải pháp thay thế tốt hơn
Một số người phản đối đã đề xuất bỏ qua hoàn toàn việc mua lại trên thị trường mở và tìm kiếm các cơ chế khác để tăng giá mã thông báo.
Mua nguồn cung chưa được phân bổ: CT anon Giver đề xuất sử dụng quỹ kho bạc để mua lại các khoản phân bổ chưa được phân bổ từ các nhà đầu tư ban đầu và sau đó loại bỏ các mã thông báo đó khỏi lưu thông. Chiến lược này sẽ giảm thiểu giao dịch nội gián trên thị trường công khai và giảm tổng nguồn cung cổ phiếu chỉ trong một lần. Các nhà đầu tư sẽ nhận được lợi nhuận, trong khi thị trường công cộng sẽ được bảo vệ khỏi mức giá này.
veTokenomics: Những người khác, như fiddy (nhà nghiên cứu tại Lido Lido Finance, trước đây làm việc tại Curve Finance), ủng hộ các cơ chế khóa mã thông báo như veModel, cơ chế này thưởng cho người dùng khi khóa mã thông báo để thiết lập tính thanh khoản và quản trị lâu dài. Tuy nhiên, khi xem xét hiệu suất giá của veToken như $CRV hoặc $CVX, kết quả từ hệ thống này lại không đồng nhất.
Khi nào việc mua lại có ý nghĩa
Nhìn chung, thông qua các phân tích về ưu và nhược điểm của việc mua lại, chúng ta có thể thấy rõ khi nào việc mua lại có thể là một phần của nền kinh tế mã thông báo giao thức. Khi toàn bộ nguồn cung mã thông báo đang lưu hành hoặc được trao quyền hoàn toàn, hoạt động mua lại có thể hoạt động tương tự như hoạt động mua lại cổ phiếu, nhằm thiết lập mức giá sàn và tích lũy các cổ phiếu “bị định giá thấp”. Thông qua khuôn khổ này, các dự án như Jupiter và Hyperliquid Hyperliquid có một lợi thế độc đáo do không có nguồn tài trợ bên ngoài, nghĩa là họ không có token do VC trao tặng để mở khóa. Do đó, xét đến khả năng kiểm soát nguồn cung của các dự án này và mức độ trưởng thành của thị trường, việc thực hiện mua lại cổ phiếu của họ có những ý nghĩa khác nhau.
Đồng thời, khi một dự án đã tạo được lợi thế cạnh tranh vững chắc và phát triển theo các hướng tăng trưởng như mở rộng dòng sản phẩm hoặc khám phá thị trường mới, thì việc mua lại có kiểm soát có thể là một cách để trả lại vốn cho những người nắm giữ mã thông báo. Nếu đúng thời điểm và không quá sớm, điều này có thể củng cố niềm tin của thị trường và củng cố vị thế của giao thức nếu có đủ doanh thu và khả năng thống lĩnh để ban hành chương trình mua lại có ảnh hưởng.