Nguồn: Franklin Bi, đối tác của Pantera Capital; Người dịch: AIMan@黄金财经
Bản nâng cấp Pectra gần đây của Ethereum đã được ra mắt trên mạng chính.

Nếu Ethereum là một thành phố, thì Pectra giống như việc nâng cấp cơ sở hạ tầng của thành phố đó.
Đây không phải là đường chân trời mới hay tòa nhà chọc trời rực rỡ. Đây là công việc nhàm chán nhưng quan trọng giúp toàn bộ thành phố trở nên nhanh hơn, an toàn hơn và tốt hơn cho mọi người sống ở đó.
Pectra không chỉ là sự cải tiến gia tăng về mặt công thái học của nhà phát triển hay giảm bớt một vài gwei. Bản nâng cấp này thực sự làm thay đổi hoàn toàn nền kinh tế và trải nghiệm người dùng của các ứng dụng dựa trên Ethereum, đủ để mở khóa các danh mục sản phẩm và mô hình kinh doanh mới (xem danh sách ở cuối bài viết để biết chi tiết!).
Pectra là bước ngoặt về hiệu quả chi phí của Ethereum
Pectra tập hợp 11 Đề xuất cải tiến Ethereum (EIP) tại các lớp thực thi và đồng thuận của Ethereum để giải quyết một số điểm khó khăn nhất của nó: trải nghiệm người dùng khó khăn, chi phí khả dụng dữ liệu cao và hoạt động xác thực chậm.
Nhưng tại sao Pectra lại trở thành "bước ngoặt"? Bởi vì nó đánh dấu điểm then chốt về giá/hiệu suất đối với Ethereum: một ngưỡng quan trọng mà tại đó một sản phẩm trở nên hấp dẫn hơn do cơ cấu chi phí thay đổi so với hiệu suất/giá trị.
Những cải tiến về giao thức của Pectra hiện có thể thúc đẩy nền kinh tế chuỗi và trải nghiệm người dùng vượt qua ngưỡng hiệu quả về chi phí, do đó tạo ra các danh mục sản phẩm khả thi và mô hình kinh doanh hoàn toàn mới. Khi chi phí thấp hơn, hiệu suất tốt hơn và trải nghiệm người dùng tốt hơn kết hợp lại, điều kỳ diệu sẽ xảy ra.
Giảm chi phí trên chuỗi xuống dưới ngưỡng chịu đựng
Trước Pectra, giá gas cho nhiều hoạt động trên chuỗi (giao dịch vĩnh viễn nhỏ, đúc NFT giá trị thấp, cân bằng lại doanh thu theo đợt) quá đắt hoặc không thể dự đoán trước để hỗ trợ các dự án bền vững.
Giảm ~30% đến 50% gas và tăng thông lượng blob của Pectra giúp nén các chi phí này xuống mức "không đáng cân nhắc" (ví dụ: phí đúc tiền dưới 0,05 đô la, giao dịch vi mô vĩnh viễn dưới 0,10 đô la). Điều này có nghĩa là những tính năng "có thì tốt" ngày nay sẽ trở thành động lực tạo ra doanh thu cốt lõi của ngày mai.
Cách thức hoạt động:
Proto‑Danksharding với Blobs (EIP‑4844 + EIP‑7691): Pectra giới thiệu lớp Danksharding đầu tiên thông qua Blobs, được gọi là “proto‑danksharding”. Blobs là một nguyên mẫu dữ liệu mới có khả năng sử dụng, tách biệt khối lượng công việc Rollup khỏi trạng thái thực thi của Ethereum. Bạn có thể coi Blobs như không gian chứa hàng hóa bổ sung trên máy bay: thay vì nhồi nhét tất cả hàng hóa vào khoang hành khách, hàng hóa có thể được dỡ xuống khoang chứa hàng, giải phóng không gian và giảm chi phí. Các gói dịch vụ như Optimism và Arbitrum hiện có thể tăng lượng dữ liệu có thể gọi trên mỗi khối lên tới 50%, đồng thời giảm một nửa giá. Đối với người dùng cuối, điều này có nghĩa là phí giao dịch giảm từ 30% đến 50% khi trao đổi mã thông báo, tài sản bắc cầu hoặc tương tác với các giao thức DeFi trên L2.
Giá lại gas của Calldata (EIP-7623): Calldata (các hướng dẫn thô mà người dùng gửi đến hợp đồng thông minh) sẽ rẻ hơn đáng kể. Hãy nghĩ đến tem bưu chính: nếu mỗi con tem có giá rẻ hơn, bạn có thể gửi những lá thư dài hơn mà không tốn nhiều tiền. Pectra giúp giảm chi phí gas cho mỗi byte, giúp các giao dịch hàng loạt (airdrop nhiều lần gửi, cân bằng lại kho tiền hàng loạt, đúc nhiều NFT) rẻ hơn tới 40%. Các nhà xây dựng có thể gộp nhiều hoạt động thành một giao dịch duy nhất, do đó tránh được tình trạng tăng đột biến phí không thể đoán trước.
Sửa chữa trải nghiệm người dùng bằng những cải tiến lớn
Mệt mỏi khi phê duyệt ví. Khí bật lên. Quy trình đăng ký nhiều bước. Những trải nghiệm khó khăn này có thể chấp nhận được đối với những người hâm mộ tiền điện tử cuồng nhiệt, nhưng lại hoàn toàn xa lạ với đông đảo mọi người.
Khả năng trừu tượng hóa Gas của Pectra và trải nghiệm người dùng mượt mà hơn giúp các tương tác trên chuỗi trở nên mượt mà như trải nghiệm một cú nhấp chuột của Web2. Khi người dùng không còn phải lo lắng về giới hạn MetaMask hoặc Gas, lượng người dùng cuối cùng có thể tăng từ hàng triệu lên hàng trăm triệu.
Cách thức hoạt động:
Ví Gas Abstraction và Ví hợp đồng thông minh (EIP-7702 + EIP-7840): Pectra cải thiện hỗ trợ "mã tài khoản", cho phép ví hợp đồng thông minh tài trợ trực tiếp Gas cho người dùng cuối. Hãy tưởng tượng bạn lái xe qua trạm thu phí và thấy ứng dụng yêu thích của mình đã trả phí cầu đường thay bạn — không cần phải dừng lại hay tìm mã thông báo. MetaMask không còn hiển thị cửa sổ bật lên mỗi khi bạn chấp thuận hoặc trao đổi. Các nhà phát triển có thể gói gọn quy trình quen thuộc “Phê duyệt —> Đổi —> Phê duyệt —> Cầu nối chuỗi chéo —> Phê duyệt” thành một giao dịch duy nhất được thanh toán bởi DApp, giúp giảm đáng kể sự khó khăn khi nhập cuộc đối với người dùng không am hiểu kỹ thuật.
Quy trình staking mượt mà hơn (EIP-7251 + EIP-7002): Những cải tiến đối với trải nghiệm staking của người dùng thường không được chú ý nhưng lại rất đáng kể. Pectra tăng giới hạn staking của trình xác thực từ 32 ETH lên 2.048 ETH, cho phép các nhà cung cấp hoạt động nút hợp nhất staking của họ, giống như việc kết hợp các tài khoản ngân hàng nhỏ thành một quỹ lợi nhuận cao, do đó đơn giản hóa việc quản lý và giảm phí. Cơ chế rút tiền có thể kích hoạt được thực hiện ngay lập tức, giúp đơn giản hóa trải nghiệm của người dùng trên nền tảng đặt cược thanh khoản và khiến các hoạt động đặt cược trở nên trực quan như rút tiền mặt tại máy ATM.
Những thay đổi nhỏ về động cơ (EIP-7846, EIP-7617): Việc hoàn tiền xăng và thay đổi mã lệnh nhỏ có vẻ không đáng kể, nhưng chúng tích lũy trên hàng nghìn hợp đồng, giúp tiết kiệm hàng micro giây và microgwei khỏi các phép tính trên chuỗi hàng ngày.
Pectra báo hiệu điều gì cho tương lai của Ethereum
Lạc quan rằng Ethereum đã "hoàn thiện"
Những người chỉ trích Ethereum thường chỉ ra tình trạng quản trị chậm chạp và hỗ trợ khách hàng rời rạc của nó. Pectra xua tan những lo ngại đó: Trong vòng chưa đầy 24 tháng, Ethereum đã ra mắt bản nâng cấp Shanghai (tháng 4 năm 2023), Dencun (tháng 3 năm 2024) và hiện tại là Pectra (tháng 5 năm 2025). 11 EIP đã được phối hợp, không có sự quay lại và không có sóng. Tôi mong đợi những nâng cấp trong tương lai sẽ diễn ra thường xuyên hơn tần suất hàng năm hiện tại. Điểm đáng chú ý nhất: “Bánh đà nâng cấp” của Ethereum đang chạy hết tốc lực, giúp giảm thiểu rủi ro giao thức cho các nhà phát triển và nhà đầu tư.
Quản trị tốt hơn = Giao hàng nhanh hơn
Mô hình “siêu EIP” (EIP-7600) của Pectra cho thấy sự tiến bộ trong quản trị Ethereum. Nhiều nhóm làm việc, diễn đàn ngoài chuỗi và tín hiệu trên chuỗi hội tụ thành một thể thống nhất. Giống như nhiều nhóm làm việc cùng nhau để phóng một sứ mệnh không gian vào thời điểm hoàn hảo - chỉ khác là lần này là mỗi năm một lần thay vì vài thập kỷ một lần. Bây giờ, người xây dựng có thể xem mốc thời gian nâng cấp như những cột mốc có thể dự đoán được thay vì mục tiêu di động.
Lộ trình tự tin = Tự tin của nhà đầu tư
Bằng cách ra mắt Danksharding nguyên mẫu ngày hôm nay, Ethereum mở đường cho việc triển khai đầy đủ Danksharding trong tương lai gần. Sau Pectra, các nhà xây dựng và nhà đầu tư có thể xây dựng lộ trình minh bạch để đạt được thông lượng 1 triệu TPS trên mạng L2. Khi giá sàn khí đốt giảm dần, các mô hình kinh doanh có thể dự đoán các giao dịch dưới 0,10 đô la, chuyển đổi kế hoạch dài hạn từ phỏng đoán sang dự đoán chi tiết.

Cơ hội mới cho những người xây dựng và sáng lập
Pectra Ngoài khả năng để xây dựng trên các ứng dụng DeFi hoặc NFT hiện có với chi phí thấp hơn, nó cũng thay đổi các loại ứng dụng đáng xây dựng. Thị trường liên tục nhỏ. Đấu giá liên tục. Ứng dụng xã hội dApp được tài trợ bởi Gas. Dịch vụ đặt cược cấp doanh nghiệp. Những tính năng và sản phẩm này trở nên khả thi và có tiềm năng sinh lời.
Pectra không chỉ là một bản nâng cấp khác mà còn là bước ngoặt để các cải tiến lớp cơ sở của Ethereum chuyển từ tối ưu hóa gia tăng sang thương mại hóa.
Sau đây là danh sách không đầy đủ các sản phẩm và trường hợp sử dụng đằng sau Pectra:
DeFi
Micro Perpetuals và Mini Auctions
Chi phí Calldata đã giảm một nửa, nghĩa là bạn có thể khởi chạy thị trường vĩnh viễn theo giây hoặc đấu giá liên tục trên các tài sản trong thế giới thực với phí tham gia dưới 0,05 đô la. Hãy tưởng tượng việc điều hành một sàn giao dịch chứng khoán thu nhỏ trên mỗi khối nhà.
Thư viện doanh thu có thể cấu hình và điều phối
Thông lượng blob giúp kết nối 5-10 chiến lược doanh thu trong một cuộc gọi đa chiều dễ dàng như đặt nhiều món ăn chỉ bằng một cú nhấp chuột và trả một khoản phí giao hàng duy nhất. Các công ty khởi nghiệp có thể tính phí hiệu suất ngoài phí quản lý, tạo ra doanh thu định kỳ cho các nhà quản lý danh mục đầu tư phi tập trung.
SDK Flash‑Bundle
Gói các khoản vay nhanh, thu thập MEV và tài trợ Gas vào một SDK. Giống như việc gộp internet, TV và điện thoại thành một gói đăng ký, chỉ dành cho các dịch vụ DeFi cơ bản tần suất cao.
Ứng dụng mạng xã hội dành cho người tiêu dùng + NFT
Đúc tiền theo quy mô lớn:
Công nghệ định giá lại calldata của Pectra giúp giảm phí gas khoảng 30%, với tổng chi phí cho 10.000 lần đúc tiền hiện dưới 1.000 đô la — khiến chi phí tạo ra các bản đúc tiền nghệ thuật trở nên rẻ như một chiến dịch truyền thông xã hội lan truyền. Mặc dù vẫn bắt kịp với NFT/cNFT được nén trên Solana, có thể đạt được mức đúc chi phí thấp là 1 triệu lần, nhưng chắc chắn nó đã đạt được tiến bộ vượt bậc.
Tham gia mạng xã hội do Gas tài trợ
Ví hợp đồng thông minh có thể trợ cấp cho một vài giao dịch đầu tiên của người dùng, ví dụ, cung cấp tách cà phê đầu tiên miễn phí hoặc giao dịch không mất phí, biến ví lạnh thành thành viên cộng đồng tích cực thông qua tương tác mã thông báo không gặp trở ngại.
Trò chơi và ứng dụng di động
Kinh tế trong trò chơi mượt mà
Điểm xăng được nạp trước sẽ mở khóa hàng chục giao dịch nhỏ trong mỗi phiên chơi. Hãy tưởng tượng đến quy trình sản xuất hàng loạt, đấu giá thị trường, thu thập chiến lợi phẩm và các hoạt động khác, tất cả đều được thực hiện cùng một lúc. Điều này mang lại cho người dùng trải nghiệm chơi game di động 3A mà không có cửa sổ bật lên.
Nén phiên động
Máy khách ghi lại các hoạt động ngoài chuỗi và gửi một blob nén duy nhất vào cuối phiên. Giống như việc nén một loạt tập tin trước khi tải chúng lên, giúp giữ giá xăng ở mức ổn định và có thể dự đoán được.
Doanh nghiệp & Cơ sở hạ tầng
Staking + Lưu ký cấp doanh nghiệp
Việc tăng giới hạn xác thực lên 2.048 ETH có thể giảm số lượng nút cho các nhóm staking lớn xuống 64 lần. Hãy tưởng tượng việc hợp nhất nhiều văn phòng thành một trụ sở duy nhất, giúp tăng hiệu quả đáng kể và tạo ra một "khu kinh doanh" đa dạng hơn.
Dịch vụ máy khách nhẹ + không trạng thái
Cơ chế hợp nhất hàm băm trạng thái của EIP-7685 đặt nền tảng cho cây Verkle của Ethereum, do đó hỗ trợ máy khách không trạng thái. Sự thay đổi này giống như việc phát trực tuyến nội dung theo yêu cầu thay vì phải mang theo cả một thư viện đầy sách hoặc đĩa CD.
Phần mềm trung gian đảm bảo tính khả dụng của dữ liệu
Blob proof có thể cung cấp năng lượng cho mạng DA ngoài chuỗi (còn được gọi là phần mềm trung gian), đảm bảo tính khả dụng 99,99%, giống như CDN đảm bảo phân phối nội dung nhanh chóng trên toàn thế giới.
SDK và Công cụ
Thư viện tài trợ Gas và Relay
SDK JS/TS mới sẽ tích hợp lựa chọn bundler, ước tính phí và tài trợ gas vào một lệnh gọi hàm đơn giản - tương tự như tích hợp API thanh toán cho giao dịch thẻ tín dụng.
Calldata Compressor và Multi-Call Optimizer
Plugin Hardhat/Foundry có thể phân tích luồng hợp đồng, tự động nhóm các cuộc gọi thành các blob và hiển thị ước tính tiết kiệm gas tại thời điểm biên dịch, giống như trình kiểm tra mã để làm nổi bật các điểm kém hiệu quả. Điều này cải thiện đáng kể chất lượng cuộc sống cho các nhà phát triển.
Bảng điều khiển khả năng quan sát
Một bộ số liệu về mức sử dụng blob, ROI của nhà tài trợ và phân phối tải proto‑dank sẽ xuất hiện, cung cấp khả năng phân tích nâng cao cho những người xây dựng cần khả năng hiển thị chi tiết.
Kỷ nguyên hậu Pectra: Đã đến lúc xây dựng và nâng cấp
Pectra sẽ không gây chú ý với các tính năng hấp dẫn. Nó sẽ không tái tạo lại Ethereum. Nó củng cố Ethereum bằng cách củng cố cốt lõi của nó đồng thời nâng cao giới hạn của nền kinh tế và trải nghiệm trên chuỗi.
Những sản phẩm từng ở bờ vực sống sót giờ đây không chỉ khả thi mà còn có khả năng sinh lời và mở rộng quy mô. Đây là bước ngoặt thương mại đối với Ethereum, xóa bỏ rào cản lớn đối với trải nghiệm người dùng chính thống, củng cố nhịp độ nâng cấp ngày càng nhanh của Ethereum và mở khóa các danh mục sản phẩm hoàn toàn mới từ ứng dụng siêu nhỏ đến ứng dụng dành cho người tiêu dùng.
Hãy bắt đầu tạo nguyên mẫu các tính năng gốc của Pectra ngay hôm nay và tận dụng những lợi ích mới mà Pectra mang lại. Thế hệ sản phẩm tiếp theo chạy bằng Ethereum sắp ra mắt.