Celestia có phải là mối đe dọa đối với Ethereum không?

Tác giả: Michael Nadeau, The DeFi Report; Người dịch: Deng Tong, Golden Finance

Trong báo cáo này, chúng tôi thu hẹp phạm vi và so sánh quá trình xây dựng Ethereum ngày nay với quá trình xây dựng Internet, đồng thời giới thiệu Celestia - công nghệ này cố gắng phá hoại Ethereum và trở thành giải pháp khả dụng dữ liệu (DA) mặc định phục vụ cho Ethereum L2 và các bản tổng hợp có chủ quyền.

Thách thức của Ethereum

Lộ trình mở rộng quy mô của Ethereum đặt ra hai rào cản lớn mà các nhà đầu tư phải vượt qua trong chu kỳ này mà không tồn tại trong chu kỳ của thế kỷ 21:

• Dòng tiền ồ ạt đổ vào token L2 trong vài năm qua đã làm loãng lượng vốn đầu tư mạo hiểm có thể chảy vào ETH như một khoản đầu tư dài hạn.

• Về mặt thực hiện, L2 cải thiện công nghệ lớp cơ sở của Ethereum, dẫn đến việc một phần lớn nền kinh tế chuyển sang L2.

Theo quan điểm của nhà đầu tư, kết quả này có thể được hiểu từ báo cáo được Standard Chartered công bố trong tuần này – họ ước tính rằng Base đã lấy đi 50 tỷ đô la vốn hóa thị trường khỏi Ethereum L1. Kết quả là Standard Chartered đã cắt giảm mục tiêu giá cuối năm từ 10.000 đô la xuống còn 4.000 đô la.

Do Ethereum thiếu khả năng mở rộng ở lớp L1 nên nó phải có khả năng cung cấp dịch vụ cho L2 vì L2 là máy khách chính của nó trong tương lai.

Ethereum hiện đang sở hữu thị trường này. Nhưng nhìn về phía trước, các mối đe dọa cạnh tranh đang nổi lên.

Để hiểu đầy đủ những gì đang diễn ra, chúng ta hãy thu nhỏ lại và so sánh quá trình xây dựng Ethereum với quá trình xây dựng Internet. Trước tiên, nêu rõ quan điểm này sẽ giúp làm sáng tỏ những thách thức mà Ethereum hiện đang phải đối mặt.

Sau đó, chúng tôi trình bày đề xuất giá trị của Celetia – chúng tôi sẽ đề cập chi tiết ở phần sau của báo cáo.

Internet thời kỳ đầu

• Vào những ngày đầu của web, nếu bạn muốn tạo một trang web, bạn phải lưu trữ máy chủ vật lý của riêng mình - rất tốn kém và không có khả năng mở rộng tốt.

• Chúng tôi đã giải quyết vấn đề này bằng cách tạo ra dịch vụ lưu trữ máy chủ chia sẻ. Bằng cách sử dụng các dịch vụ lưu trữ như GeoCities, việc xây dựng trang web trở nên dễ dàng và rẻ hơn.

• Internet bắt đầu mở rộng và việc thiết lập các trang web cung cấp sản phẩm và dịch vụ trở nên rẻ hơn đối với các doanh nhân.

• Cuối cùng, sự đổi mới bị giới hạn bởi việc thực hiện chung được cung cấp bởi GeoCities. Sự ra đời của máy chủ ảo – cung cấp khả năng mở rộng + tùy chỉnh/linh hoạt của máy chủ riêng của bạn, nhưng lại thuận tiện khi sử dụng dịch vụ lưu trữ chia sẻ. Amazon Web Services ra đời.

• Cùng với sự ra đời của AWS là thương mại điện tử, các công ty SaaS và phương tiện truyền thông xã hội - tất cả những điều này đều không thể xảy ra trong những ngày đầu của Internet.

Ngày nay, quá trình tương tự cũng đang diễn ra trên các blockchain công khai—đang giới thiệu một cấu trúc dữ liệu mới cho internet thông qua sổ cái kế toán toàn cầu và quyền sở hữu kỹ thuật số.

Ban đầu, nó là một trải nghiệm người dùng vụng về, kém hiệu quả và tốn kém, sau đó trở nên tinh gọn, rẻ và nhanh chóng.

Blockchain công khai và Ethereum

• Bitcoin là blockchain công khai đầu tiên. Vào những ngày đầu của web3, nếu bạn muốn tạo ra các ứng dụng mới tận dụng công nghệ đột phá này, bạn phải bắt đầu với blockchain của riêng mình. Các nhánh Bitcoin (hệ thống đặt tên ngang hàng) là một ví dụ ban đầu. Kỷ nguyên blockchain công khai này tương tự như những ngày đầu của web — khi bạn phải tự lưu trữ máy chủ của mình để xây dựng trang web.

• Ethereum nổi lên vào năm 2015. Chúng ta có thể coi L1 là “GeoCities của web3”. Tại sao? Ethereum cho phép các nhà phát triển khởi chạy ứng dụng bằng cơ sở hạ tầng được chia sẻ. Không cần phải tự xây dựng chuỗi và trình xác thực bootstrap. Tính năng này tương tự như GeoCities, cho phép các nhà phát triển xây dựng trang web mà không cần lưu trữ trên máy chủ của riêng họ.

• Tất nhiên, các nhà phát triển cần nhiều thông lượng và tính linh hoạt hơn để xây dựng các trường hợp sử dụng chuyên biệt. Hãy tham gia Ethereum L2 — môi trường thực thi được xây dựng “trên” L1, với Ethereum đóng vai trò là cơ sở hạ tầng đảm bảo tính khả dụng và bảo mật của dữ liệu.

• Hiện nay, Ethereum đang bắt đầu trông giống như một “mạng lưới của các mạng lưới” — tương tự như quá trình xây dựng internet.

• Tuy nhiên, vẫn còn một số thách thức. Đặc biệt, chi phí DA của Ethereum vẫn còn khá cao. Điều này mở ra cánh cửa cho các đối thủ cạnh tranh như Celestia phục vụ khách hàng L2 của Ethereum, tương tự như cách AWS phục vụ các ứng dụng web2 trong kỷ nguyên đám mây hiện nay.

Bây giờ. Với thành công ban đầu của Celestia, chúng ta phải đặt ra câu hỏi: liệu Celestia có gây ra mối đe dọa cho lộ trình L2 của Ethereum không?

Điều gì sẽ xảy ra nếu Ethereum L2 chuyển sang giải pháp như Celestia?

Giới thiệu về Celestia

Celestia là một blockchain bằng chứng cổ phần (hiện có 100 trình xác thực) được thiết kế riêng để giải quyết vấn đề xác minh tính khả dụng của dữ liệu - trước đây, việc xác minh yêu cầu các nút tải xuống tất cả các giao dịch trong một khối. Họ đã giải quyết vấn đề này thông qua việc lấy mẫu tính khả dụng của dữ liệu — đảm bảo tính khả dụng của dữ liệu mà không yêu cầu các nút tải xuống dữ liệu.

Khách hàng mục tiêu của họ là các blockchain khác.

Bây giờ, giả sử bạn là Robinhood. Hơn 20 triệu người dùng giao dịch cổ phiếu và quyền chọn trên nền tảng của bạn mỗi tháng. Trong khi đó, giao dịch tiền điện tử đã trở thành một phần quan trọng trong hoạt động kinh doanh của bạn (chiếm 35% doanh thu trong quý 4).

Giả sử bạn quyết định tích hợp sâu hơn vào cơ sở hạ tầng tiền điện tử vì bạn thấy tương lai mà tất cả tài sản sẽ được mã hóa cho mục đích giao dịch và thanh toán/kế toán.

Đương nhiên, bạn quyết định rằng cách tốt nhất để thu được nhiều giá trị nhất trong khi vẫn duy trì được quyền kiểm soát và tính linh hoạt là xây dựng L2 của mình trên Ethereum (có hiệu ứng mạng lưới tốt nhất trong tiền điện tử).

Bạn cần các thành phần sau để mọi thứ hoạt động:

• Thực hiện: Xử lý các giao dịch, hoán đổi, thanh toán và các hành động khác của người dùng

• Sự đồng thuận: Đảm bảo không ai gian lận và mọi người đều tuân theo cùng một quy tắc (hãy coi sự đồng thuận là bảo mật)

• Khả năng truy cập dữ liệu: Làm cho lịch sử về những gì đã xảy ra (dữ liệu) có sẵn để những người khác kiểm toán hoặc để các ứng dụng khác truy cập

• Thanh toán: Kế toán/bảng điểm cuối cùng

Nếu bạn là Robinhood, bạn sẽ muốn xây dựng L2 có chủ quyền của riêng mình, nơi bạn kiểm soát việc thực hiện. Tuy nhiên, có lẽ bạn không muốn xây dựng mạng lưới xác thực của riêng mình để đảm bảo sự đồng thuận/bảo mật. Có lẽ bạn sẽ sử dụng Ethereum cho mục đích này.

Tất nhiên, bạn cần phải làm cho mọi dữ liệu của mình có thể được người khác kiểm tra/xác minh và có thể truy cập được bởi các ứng dụng khác. Bạn cũng có thể sử dụng Ethereum cho mục đích này. Nhưng Celestia rẻ hơn 100 lần + cho phép bạn tích hợp với các L2 khác, thậm chí là với Solana (trong tương lai) và cung cấp dữ liệu của bạn ở đó.

Có thể bạn chọn Celestia làm lớp DA của mình.

Cuối cùng, bạn cần một nơi để ghi lại mọi hoạt động của người dùng như một "bảng điểm cuối cùng". Bạn chọn Ethereum làm sổ kế toán chính thức của mình vì tính bảo mật, phi tập trung và bản chất thân thiện của nó.

Dưới đây là nhóm công nghệ của bạn:

Celestia giải quyết vấn đề gì cho Robinhood?

Celestia giúp Robinhood dễ dàng hơn trong việc:

• Sở hữu môi trường thực thi riêng.

• Sử dụng Ethereum để đồng thuận và thanh toán - đây là thế mạnh của Ethereum với tư cách là L1 an toàn và phi tập trung nhất.

• Tính khả dụng của dữ liệu có thể đạt được khi sử dụng Celestia với chi phí thấp hơn nhiều so với khi sử dụng Ethereum (hiện rẻ hơn 100 lần).

• Trong tương lai, nếu Celestia có thể xây dựng mạng L2 (có cầu nối gốc) tận dụng tính khả dụng của dữ liệu, thì Robinhood có thể được hưởng lợi khi cung cấp quyền truy cập vào dữ liệu của mình cho mọi người trong mạng đó. Hơn nữa, giả sử Celestia có thể kết nối với L1 theo trải nghiệm liền mạch, nguyên bản (không phải là điều dễ dàng), Celestia thậm chí có thể cung cấp cho các ứng dụng và người dùng trên các chuỗi khác quyền truy cập vào dữ liệu của họ.

Điểm chính:

• Bạn có thể đã nghe thuật ngữ “tiền Lego” khi đề cập đến khả năng kết hợp của các ứng dụng DeFi. Celestia cam kết cung cấp trải nghiệm này cho các tổ chức độc lập muốn tùy chỉnh công nghệ của mình, đồng thời giúp dữ liệu có thể sử dụng trên nhiều chuỗi/ứng dụng/và môi trường thực thi khác nhau.

• L1 hiện đang đạt được hiệu ứng mạng lưới thông qua các tiêu chuẩn được chia sẻ (mã thông báo, hợp đồng thông minh, công cụ phát triển, v.v.). Celestia muốn tạo ra hiệu ứng mạng giữa L1 ​​và L2 như một giao thức “trung gian” quan trọng cho ngăn xếp công nghệ web3. Đó là một ý tưởng tuyệt vời. Mục tiêu của nó là tạo ra hiệu ứng mạng thông qua “phí blob” như là “giải pháp DA mặc định” — tiêu chuẩn mà tất cả L2 sẽ lựa chọn khi sử dụng Celestia. Điều này có thể tạo ra một “hào nước” do khả năng kết hợp với các rollup và L1 khác — giải quyết tình trạng thanh khoản và cơ sở người dùng bị phân mảnh giữa L1 ​​và L2. Một lần nữa, đây là một ý tưởng tuyệt vời nhưng không hề dễ dàng.

• Để thành công, công ty cần phải có được lượng khách hàng L2 lớn nhất (mà hiện tại công ty chưa có) và trở thành sự lựa chọn mặc định cho tất cả những công ty mới tham gia.

• Có một số lý do khiến Robinhood (và các L2 hiện tại) muốn tiếp tục sử dụng Ethereum thay vì Celestia.

• Rủi ro về an toàn. Ethereum cho rằng DA và thanh toán được thống nhất khi xác thực các lần chuyển tiền. Nếu Robinhood công bố dữ liệu lên Celestia nhưng lại chuyển sang Ethereum, Ethereum không thể xác minh được bảo đảm DA của Celestia. Điều này làm tăng giả định về độ tin cậy của những người xác thực Ethereum, những người phải dựa vào sự giám sát bên ngoài của Celestia.

• Độ phức tạp tăng thêm. Blob được tích hợp trực tiếp vào giao thức Ethereum, giúp việc triển khai và bảo trì dễ dàng hơn.

• Rủi ro và phần thưởng. Ethereum là mạng lưới hợp đồng thông minh phi tập trung và an toàn nhất hiện nay. Ở giai đoạn mới nổi này, việc lựa chọn một giải pháp thay thế chưa hoàn thiện có thể được coi là rủi ro cao, lợi nhuận thấp.

Việc áp dụng Celestia

Như đã đề cập trước đó, Celestia cần thu hút những người tham gia lớn nhất, thành công nhất + nhiều người mới tham gia nhất. Tại sao? Nó cần thu hút những khách hàng lớn nhất và sau đó kết nối tất cả lại với nhau — để có thể tạo ra trải nghiệm người dùng liền mạch cho những nhà phát triển trong tương lai muốn truy cập vào tất cả người dùng và dữ liệu trên mọi chuỗi, đồng thời đảm bảo dữ liệu có thể được bất kỳ ai xác minh.

Nếu đạt được đà phát triển này, Celestia (là phần mềm trung gian kết nối tất cả các chuỗi thông qua tính khả dụng của dữ liệu) có thể trở thành một trong những giao thức quan trọng nhất trong web3 (tương tự như Bitcoin, Ethereum và Solana).

Tất nhiên, vẫn còn một chặng đường dài phía trước.

Tiến độ hiện tại

Celestia hiện chưa đầy 1,5 tuổi. Nhưng đây hiện là giải pháp DA hàng đầu trong lĩnh vực tiền điện tử, chiếm 90% thị phần xét về khối lượng dữ liệu được phát hành.

Khách hàng hàng đầu

Lớp 2 chung: 86,7% (Lớp 2 Eclipse, Solana Virtual Machine (SVM) chiếm phần lớn dữ liệu được phát hành cho Celestia ngày hôm nay)

Lớp 2 trò chơi: 2,8%

Lớp 2 tài chính: 1,7%

Lớp 2 xã hội: .5%

Lớp 2 người tiêu dùng: .12%

Tổng cộng, có khoảng 30 bản tổng hợp đang phát hành dữ liệu lên Celestia ngày hôm nay. Nó có giá trị khoảng 500 triệu đô la.

Như đã đề cập trước đó, Celestia vẫn chưa mua lại một trong những Ethereum L2 hàng đầu để tận dụng cho DA. Chúng tôi cho rằng mục tiêu của họ là trở thành nhà cung cấp dịch vụ di động L2 hàng đầu và sau đó trở thành “giải pháp DA mặc định” cho những người mới tham gia. Từ đó, họ có thể đạt được hiệu ứng mạng lưới và “hào nước” thông qua các tiêu chuẩn mới xung quanh “phí blob” — cho phép khả năng kết hợp chuỗi chéo.

Mặc dù vậy, chúng tôi tin rằng các L2 như Base, Arbitrum và Optimism hiện không có nhiều động lực để rời khỏi Ethereum.

Mô hình kinh doanh và phí của Celestia

Mặc dù Celestia chiếm khoảng 90% thị phần trong việc xuất bản dữ liệu, nhưng chỉ chiếm 25% thị phần về mặt phí (vì chi phí thấp hơn Ethereum). Hiện nay, chi phí khoảng 20.000-25.000 đô la một ngày.

Mức phí được đặt ở mức thấp nhất có thể để ngăn chặn thư rác. Mục tiêu là tạo ra hiệu ứng mạng lưới hiện tại và kiểm soát quyền định giá sau này.

Cuối cùng, sức mạnh định giá của Celestia sẽ đến từ hiệu ứng mạng lưới của nó như là tiêu chuẩn thống nhất cho L2 và L1. Nếu không có hiệu ứng mạng lưới, sẽ không có quyền định giá.

Thị trường có thể tiếp cận

Tất cả đều liên quan đến quy mô kinh tế. Thị trường mục tiêu của Celestia bao gồm tất cả các đợt triển khai Ethereum, chuỗi ứng dụng có chủ quyền và các L2 tiềm năng chuyển sang Solana hoặc các L1 khác.

Cuối cùng, Celestia nghĩ rằng có thể có nhiều chuỗi hơn là các trang web.

Mục tiêu là tính phí khoảng 1/10 xu cho các giao dịch lớn.

Liệu Celestia có trở thành "phiên bản web3 của AWS" không?

Cũng giống như AWS tạo điều kiện thuận lợi cho việc áp dụng các ứng dụng web bằng cách xử lý khối lượng lớn các máy chủ và khả năng mở rộng, Celestia có thể tạo điều kiện thuận lợi cho việc áp dụng các ứng dụng blockchain tùy chỉnh bằng cách xử lý tính khả dụng của dữ liệu quy mô lớn.

Với Celestia, các nhà phát triển có thể triển khai chuỗi của riêng họ (chuỗi tổng hợp hoặc chuỗi có chủ quyền) mà không cần tuyển dụng hàng trăm người xác thực hoặc phát minh ra các giao thức đồng thuận mới. Điều này tương tự như cách một công ty khởi nghiệp thiết lập máy chủ đám mây bằng AWS thay vì mua máy chủ vật lý.

Kết quả cuối cùng của Web2 là rào cản gia nhập được giảm đáng kể. Do đó, Celestia tin rằng nếu các trường hợp sử dụng web3 có thể tạo ra hiệu ứng mạng và trở thành giải pháp mặc định cho các nhà phát triển cần một ngăn xếp web3 tùy chỉnh, thì thị trường tiềm năng của nó có thể mở rộng đáng kể.

AWS đã có tác động rất lớn đến mức độ phổ biến của các trang web và ứng dụng trên Internet bằng cách loại bỏ các rào cản về cơ sở hạ tầng và giảm chi phí.

Celestia đang tìm cách cung cấp sự hỗ trợ tương tự cho sự phát triển của các blockchain độc lập và có chủ quyền.

Tóm tắt

Internet bao gồm một loạt các giao thức phi tập trung, về cơ bản cho phép chia sẻ thông tin (dữ liệu) toàn cầu để một máy tính duy nhất có thể truy cập vào tất cả nội dung trên thế giới.

Nhưng điều này không xảy ra chỉ sau một đêm. Đó là quá trình kết hợp các giao thức chính như TCP/IP, HTTP, DNS, v.v. với các công cụ như AWS để tạo ra Internet mà chúng ta có ngày nay.

Theo nhiều cách, web3 đang được xây dựng theo cách phi tập trung tương tự.

Cuối cùng, cần phải có một chuỗi liên kết dữ liệu và chuỗi chéo để cung cấp trải nghiệm người dùng trên web3 tương tự như những gì chúng ta có trên web2.

Celestia hy vọng sẽ trở thành “mô liên kết” đó.

Họ đang đặt cược vào một tương lai lạc quan trong đó các nhà phát triển sẽ muốn có sự linh hoạt không bị hạn chế để xây dựng các ứng dụng web3 trong khi vẫn giúp dữ liệu có thể truy cập được với mọi người.

Chúng tôi nghĩ rằng hôm nay họ có thể tìm ra giải pháp.

Nhưng công nghệ thôi là chưa đủ. Họ cần tạo ra hiệu ứng mạng lưới lớn giữa L2 và L1 thông qua khả năng kết hợp chuỗi chéo để đạt được tầm nhìn này.

Đây không phải là một nhiệm vụ dễ dàng.

Nhưng xét đến định giá hiện tại, thị trường tiềm năng, đội ngũ, những người ủng hộ, vị thế dẫn đầu ban đầu và sự thiếu hụt đối thủ cạnh tranh trên thị trường hiện nay (trừ Ethereum), chúng tôi tin rằng Celestia là lựa chọn phù hợp nhất để giải quyết vấn đề này.

Cuối cùng, chúng tôi tin rằng việc đặt cược vào Celestia chính là đặt cược vào khả năng mở rộng quy mô web3 (sự phát triển của blockchain ở quy mô trang web) và là một biện pháp phòng ngừa Ethereum cũng như khả năng thực hiện thành công lộ trình L2 của nó.